آیین بوذاسف

گیلانیان از دیرباز همچون دیگر برادران ایرانی شان یکتا پرست بوده اند. برخی از دین هایی که در گیلان از دیرباز وجود داشته از قرار زیر می باشند:

آیین مهر

آیین بوذاسف

آیین مزدیسن(زرتشتی)

و...

و امروزه نیز اسلام در این دیار رواج دارد. ادیان پیش از اسلام که نامبرده شده اند همگی دین توحیدی هستند که گواه بر یکتا پرستی مردم این سامان است. در این پست به بررسی آیین ناشناخته ی بوذاسف می پردازیم.


آیین بوذاسف:

یکی از آیین هایی که در گیلان و ایران باستان رواج داشته و پیشینه ای کهن تر از دین مزدیسنا یا زرتشتی داشته دین بوذاسف بوده.بوذاسف پیامبری بود که به گمان این جانب به 9000  سال پیش برمی گرده (تقریبی) چرا که در دوران وی مردم دوختن نمیدونستن و هنوز پوست حیوانات به تن می کردن.بوذاسف رو همون ادریس نبی دونستن که در ایران به نام شناخته بوده.گرچه می بایست از اقوام آریایی بوده.

از ابن اسحاق نقل شده که ادریس 306 سال از عمر آدم (ع) رو درک کرد و ابن اثیر گفته که 386 سال داشته که حضرت آدم درگذشته.[تاریخ انبیا-سید هاشم رسولی محلاتی]

این دین در میان مردم ایران در مناطق مختلف به صورت پراکنده تا ظهور حضرت زرتشت (ع) وجود داشته.در مناطق غربی و شمالی می بایست شناخته شده تر بوده البته با توجه به تواریخ اسلامی که با ادریس نبی یکی دونستن چرا که در این صورت در ناحیه ای نزدیک خوزستان کنونی یا میان رودان و بابل به دنیا اومده.

در کتاب [دیلمیان- سید رضا فندرسکی] رد پایی از این دین در گیلان باستان یافته شده.به این صورت اومده که :[ پیش از ظهور اسلام مردم دیلم همانند همه ساکناننواحی کوهستانی   پذشخوار گر (ناحیه ی خزری) پیرو آیین بوذاسف بودند.بوذاسف همان هرمس یا ادریس پیامبر بود.این دین، احکامی همانند نماز و روزه  داشته]. به این صورت در گیلان و طبرستان هم پیش از ایین زرتشت وخشور پیروان بوذاسف حتی تا صدر اسلام هم وجود داشتن.

شریعت و آیین بوذاسف:

- زکات مال برای ضعیفان

- دستور تطهیر از جنابت

- دستور جهاد با دشمنان دین 

- پرهیز از سگ و خوک

- حرام بودن مشربات مست کننده.

- داشتن برنامه ای خاص و روزانه برای نماز

- تعیین روز های از ماه برای گرفتن روزه (که در دین زرتشتی هم روزه به همین صورت بوده)

و جالب ترین موضوع درباره شخصیت بوذاسف مورد آخره که توجه کنین:

تقسیم بندی جامعه به سه طبقه ی روحانیون ، پادشاهان (وبزرگان) ، رعایا (مردم عادی)

این نوع تقسیم بندی ها در جامعه های آریایی مشاهده شده و این خود دلیل بر ایرانی بودن و آریایی بودن این پیامبر است چرا که در ایران باستان هم جامعه از چهار طبقه ی 

- اثرون(روحانیون)

- رَثَ ایشتر (جنگیان)

- واستریوفشونیت(کشاورزان)

- هویتی ، هوتخشان(صنعتگران)

تشکیل می شده[رساله ی ابن خلدون و تراثه الفکری ، طبقات اجتماع ] و [رساله ی اغاثه الامه بکشف الغمه]

همین طور که می بینید این طبقات در دوره های بعد (زرتشتی و پس از آن) تکامل پیدا کرده و به چهار طبقه ی مزبور رسیده.

طبقات اجتماع در بیشتر اقوام و ملل دنیا تنها محدود به دو طبقه ی پادشاهان و رعایا  یا  به دو گروه کلی بنده(آزاد) و برده تقسیم میشده و تقسیم بندی به صورت اقوام آریایی وجود نداشته.

 صحف بوذاسف:

بوذاسف هم مثل مثل بقیه پیامبرا کتاب آسمانی داشته که در روایت که ابوذر از از حضرت محمد (ص) ذکر کرده مجموعا سی صحیف بوده.مرحوم مجلسی از ابن مَتوَیه 29 صحیفه رو نقل کرده که هر یک نام جداگانه ای است : صحیفه ی خلق ،صحیفه ی معرفت ، صحیفه ی رزق و ... .

سخانان بوذاسف ع:

- از کسب های پست بپر هیزید.

- خوبی دنیا موجب حسرت و بدی آن موجب پشیمانی است.

- زندگی و حیات جان به حکمت و فرزانگی است.

- عمل صالح در این دنیا موجب آزادی از عذاب آخرت می گردد.

-  کسی که قناعت نداشته باشد و از حد کفاف بگذرد، هیچ چیز او را بی نیاز و سیر نخواهد کرد .


علی رضاپور /تاریخ 18/6/92

منابع:

فرهنگ جامع معین - بخش اعلام.

دیلمیان- سید رضا فندرسکی 

تاریخ انبیا-سید هاشم رسولی محلاتی 

رساله ی اغاثه الامه بکشف الغمه

رساله ی ابن خلدون و تراثه الفکری ، طبقات اجتماع  

 

 

 

 

 

 
 


[ جمعه 28 آذر 1393 ] [ 16:22 ] [ دهیوپت(ع.ر) ] [ بازديد : 4022 ] [ نظرات () ]
واژه های گیلکی

چنته جی گیلکی واجونی کی شعر قبلی مئن بوما و بوتم شاید خیلی شون اوشونه معنی نودونن هینه واسی اوشنه شیمه به ویجین بودم.( چندی از واژه هایی که در شعر قبل اومد و گفتم شاید معنی شون رو ندونید براتو گلچین کردم)

 

خوˇو « xow»  : خواب

زمت «zamat»: دوران ، زمان

فترکسان«fatarkasân» : حمله کنان

ژیهار «ghîhâr»: فریاد بلند ، نعره

توˇره « töwre»: تبر

دارˇه « dârê»: نوعی داس بومی گیلان و شمال که از داس کوچک تر بوده و دندانه دار است(ریزتر از اره) مخصوص بریدن برنج و ...

ووˇشتن « vöwštan»: فرار کردن ، گریختن.

- این واژه در گیلکی شرقی به صورت ویرتن « vîyrtan»نیز به کار میرود. ور در زبان گیلکی غربی به صورت گورُختن«guröxtan » به کار میرود.

دکوشتن « dakuštan»: خفه کردن

دبیشتن « dabištan»: سوزانیدن

فوتوشتن« futuštan» : مکیدن

تال و تیلوس «tîlös» & «tâ: نوعی گیاه پیچان که به دور درختان و ... می پیچد. کنایه از حاکم و رعیت.

کالنجار « kâlanjâ: کارزار ، میدان جنگ.

ویرˇا « virä»: گم و ناپدید

آل « â: شاهین ، عقاب

ناˇره «nârê »: نعره

زبونی « zboney»: کنایه از زبان کوچک، زبانک.

دگرسن « dagarsan»: روی بر گرداندن.

 کولاکت « kulâkat»: چماق ، چوب بزرگ.

کوف « kuf»: کوه

جهندم « jahandam»: جهنم

دپاختن « dapâxtan»: از رو رفتن، ضایع شدن.

برچسب ها: واژه های گیلکی ,
[ چهار شنبه 26 آذر 1393 ] [ 9:21 ] [ دهیوپت(ع.ر) ] [ بازديد : 3815 ] [ نظرات () ]
شعر طنز گیلکی

ای شِه̌ ر خودم بوتم گرچی جای کار زیاد دنه شمه به شیمه بزرگی می ایشتباهات ببخشید
(این شعر رو خودم گفتم البته جای کار زیاد داره ولی شما به بزرگواری خودتون ببخشید)

 

شعر طنز گیلکی – داستان یک خواب
قالب : مثنوی، گویش : بیه پیش
علی رضاپور

 

 

مه یاد هنــــه یه روز که مو بختــــه بوم/هیتو کی می سره بالش سر بنه بـوم

 

هوتو بوشــــــــوم خوˇو مئن گوذشتــه/ می چوم و دیــــم ای زمت وگرســـــه


بدم برار جنـــــــگ مئــــن ایســـم مـــو/ بوتم خودا !چیسه ؟ کوره بومم مـــو!؟

 

یک نفره نیگا گودم فترکسان ژیهار گود/ یه نفرم زخمیونه اسبون سرسوارگـود

 

یک نفرم و شمشیـــــر و توˇره امــــره/ یک نفـــرم نیـــــــزه و دارˇه امــــــــره

 

زیــــــــــه درن و همدیـــــگر کوشتــرن/ یک عده یـــم جنگ مئـن وُوˇشتــــرن

 

بکـــوشتــن و دکـــــوشتـن و دبیشتـن/ همـــدیگره خـــــونِ همه فوتـــوشتن

 

خـــودا ای روزه نـــــری هیچ کــس بـه/ تال و تیلـــــوس مملـــــکت ایتـــو بــه

 

                        ***********************

 

ای هاگیـــر واگیــــر مئـــنم مـی بختــه / دوزخ مئـــن اوتاق بیتــم سو تختـــه

 

مو کـــی ای جنـــگ هیـــچ بنـا ننـا بـوم / ولـی می پا کالنــجار مئـــن بنا بـوم

 

یک طرفه نیـــــــــگا گـــودم ســــــوارون / امــــه درن عین هـــو تونـــده وارون

 

مه جای کی به اشتباه بیته بون،ندونم؟/ولی می جون قصد بوده بون مو دونم

 

داد بُـدم فریــــاد بُــــدم در بــــــوشـــــوم/ می جونکه ویتـــــم و مــــو ویرˇا بوم

 

می عمر مئن ایتو هیـچ وخت نودُوˇسم/ روستم اسپ مو تونـــد تر بودُوˇسم

 

نفس نفــس زیه دره بوم ، جـــون بــِـدَم/ می دوته دسسته دوته پا قرض هدم

 

مـــــــی دسسونِ بزم  دوته زونو ســـر/ بیاسم و نفس بیتم یکته توسه دار ور

 

                    *************************

 

یک نفرم دوخـــونده مو فــرس تو بر من/بوتم چیسه،چی بوبو؟کیسه دوشمن؟

 

بوته ایشون فترکسن امه مرز و دیـــاره/ بیه برار اینـــی که اِرˇه مردره تی یاره

 

به جون مو هچی گوتــــره بو دونســــم/ خواسم محل ننم کانجار مئن دربشم

 

می امره بوتمِی نه ری تی هم سرا بو/هرکی که بو گیلک بو تی پیله برارجابو

 

وگرســــم و نیـــــگا گودم خشنــــگ تر/لاسپاره ی و پاتوˇوه،نمتی کولا برسر

 

چار نفرم اینــــه دوره گـــــوده بـــــون/شمشیر و نیزه امره نامردی زیه دره بون

 

توره بومِی ژگره بــــزم ، بودوˇســم /یکته کولاکت ویتم و آل موسون پرر هیتم

 

می دس و پره هیتـــو پررا دم هـــوا / نــاˇره گــــودم ژیهــــار گـــودم اَی خودا

 

می زُبونـــِی می حلقهِ بیــرون بومـا/ دیو سپـــــید خـــــــو خوˇنه بیــرون بوما

 

او چـــــار نفر کی مه ایتو بـــده بون / خوشون مئن هیشــــکی ایتو نِـده بون

 

همدیـــــــگره گبون گبـــونی بوتــــن/ در بوشـــون و خوشـــون جـــــون ویتـن

 

بیسم و خنــــده بـــــودم و دگرســـم/ خواســـم بوگوم نتــــرس برار مو ایسم

 

خواسم بوگوم بدم کی هیشکی نیسا/ بدم برار او کـی اوشونه پیشــتر ایسا

 

هیتــو کی مو گرم ای ماجرا بـــــوم / می فیکر و ذیکر مئن چــــــرا چـــرا بوم

 

یکتــــــــه سوار بوما بزه می کلــــه / هوا بوشـــــو می کـــله کـــوف قولــــه

 

هوتــــو کی می کلــــه هوا مئــن بو / می جونــــــکم زیمین ســر وُولوُˇو بو

 

بوتــــم آخه کلـــه خراپ به تـــو چـی / خواسسی تی جون ویگیری در بشی

 

آخر ای که تی جنـــــــگ نوبو کلـه خر/ کولاکتِ ویتی بوشـــــوی جنــــگ سر

 

خوˇو جی مو بپرسم ســر حال بومـم/ بوتـــــم خودا تی نوکرم ! مو زنــــدم؟!

 

بوتم خـــودا جون ای چه بخته ننــگه؟/ جهندمم بخوام بوشوم مه بـــه تنـگه؟!

 

همه خوشونه خوˇو مئن گنج قارون اینن/پول مره ماشین ماکسیما و توندر هینن

 

مو خواه بوشـوم جنگ مئـــــن بمیـرم؟ / مردوم جـــون واسـی مو دمیـــــرم؟!

 

ایجــــــور که زیندگی نیه خودا بَمَردم / ای همـه سختـیِ امره  پا جی بکتــم

 

هیتو کـی مو گوتره بــوم پوشت هـم / می بخت و طالــــه بد گـوتم دم به دم

 

بفهمســـــم چی گوتــــرم بداشتــم / یکته بنــــم می گوش جی بکاشتـــــم

 

بوتــــم خـــــودا غلــط بودم ، ببخشیـد / نفهمســم چی گوتــــرم ببخشیـــــد

 

خاکن می ســـر کی ای گبــــونهِ بزم/تی امره مو هیچ وخت ای جور گب نزم

 

می حال کی سر حال تر و سر حال بوما/ هیتـو استغفـــــرالله مـــی زبونهِ امـا

 

خجل بوبُم سورخه شوم جا جی ویریسم/ یکته پیلیسکیــن مه بیتم دبیشتــم

 

کوتاه بومــــــم قططـــه گودم دپــــاختــم / می زینـــــدگی کار و باره وگرسـم

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

[ دو شنبه 24 آذر 1393 ] [ 11:38 ] [ دهیوپت(ع.ر) ] [ بازديد : 4541 ] [ نظرات () ]
اینجا گیـــــــــــلان است....

تصاویر آرامش بخش و زیبا از طبیعت شگفت انگیز زمین

 

تصاویر آرامش بخش و زیبا از طبیعت شگفت انگیز زمین

 
































 

 

 

 

 

 

برچسب ها: گیلان ,
[ یک شنبه 23 آذر 1393 ] [ 8:35 ] [ شهرام مهدیزاده ] [ بازديد : 2648 ] [ نظرات () ]
خواستگاری

خواستگاری

یه شو بشوم زن غــــازی     برای مشتی قُلــــی

مشته قلی چه کارا ؟  مهندسی بیکارا      مشته قلی چی دانه ؟

الون هیچی ندانه     آخر چر ندانه ؟                جواب بدا قلی پیر.

هر چی داشتیم بفورتیم     بیجارونه بفورتیم       می باغونه بفورتیم     زردگو بفورتیم   

خرج دانشگاه بودم           قلی مهندس چودم     قلی الون آماده      خو اینه که داماده.

اگر قلی ندانه     آدم خوبی ایسه     پیرکه خوبی دانه       مارکه خوبی دانه 

 خاخور خوبی دانه    اخلاق خوبی دانه      رفتار خوبی دانه      بیرون هیچی نخونه.

عروس پیر، گب بما    اخلاق و رفتار که نشد زن غازی       این که نشد دامادی   

 این که نشد زندگی     مهریه چندته دانه     یه ته وگرسه بوته        بگیر 1000 ته سکه                   

دانی هدی ؟  نه نه ندانیم                     بگو 500 سکه دانی هدی ؟      نه نه ندانیم   .

  عروس مارم گب بما                         مال و اموال ندانی 

  مهریه که ندانی       آپارتمون ندانی    کار خوبی ندانی      ماشینکه هم ندانی

تو می بگو زن واسه چی  تو خوانی     لاکوی خوانی بکوشی        کار امرا بدوشی

امو لاکوی هندنیم و هندنیم    مفت و مثل هندنیم

قلی که پیر گب بما         قلی اونه دوس دانه        خیلی هم دوس دانه  

خدارو شاهد گینیم               هر چی دانیم فورشنیم   هر چی دانیم مهر کونیم                                    

یته پراید هینیم    صبح تا غروب گاز دنیم        گُلی که راضی کونیم     .

  غم خوبه ویگینیم         شادی باهم سهم کونیم

هندنیموی هندنیم     لاکوی امو هندنیم    مفت و مثل هندنیم

لاکوی بقض بترکس    اینه پیری دپرکس خلاصه اون گب بما      اونه چوشم اشک بما

  لاکوی بوته      او بوبا       اوی اجی   الون هیچی نخوانم   مهریه مونخوانم                                

یکته اطاق مو خوانم         یکته چراغ مو خوانم      یه مثقالی خرت و پرت                                            

طلا ملا نخوانم                  فقط قلی مو خوانم

پیر بوته تام بزن      کی تا بوته گب بزن    تی زبون گاز بگیر         تی دهن اوبکش

بشو آواره ببو         لاکوی دل بشکسه               چشم ارسو فوسسه               

  چند شو وچند روز ببو         قوت و غذا نخورده                 خو گب هیچکه نوته

داییم خو  گریه بوده                غصا خو دیل پوروده  بوده                      

 تا که یه روز ابری بو              کوهونه می بیته بو  

     دنیا اینه تارا بو بو                       همه جا اینه غمین  بوبو 

  رادکته روخولب       نگاه بوده باغونه            نگاه بوده دارونه      گوش بدا بولبلونه                     

  نگاه بوده سنگونه    نگاه بوده راهونه  چشم انتظاری بوده          قلی که ییدانوده                                         

نگاه بوده ماهبنه             اوشونه دوخون              بزا گریه و زاری بوده 

اوشونه اما گب بزا                 خودل حرف بزا    ارسو اونه امون ندا                                                      

 ماهین عروسی کونن                 اَمِ موسون غم خونن                              

   شمونان غصه دانین     شموم جدایی دانین     شموم  مهریه دانین   شموم بزگتر دانین

اینقد خو امرا بودته              تا که اینه دیل بیته                 خودش فدا روخونه                                      

تا برسی به ،قلی شونه خونه

قلی خونه جیرته بو               اور   نرسه بمورده           

گلی روخونه دمورده               او نخورده بمورده

لاکوکه مُرد بیتن          عروس نبو گلاودن          

قلی بما قبر سر                    خاشا ببو خاک برسر      

قلی که بغض بیته بو              اینه گلی بیته بو              

همه بوتن قلی بود       این فتناکه هم از او بو    

  یته بوته شکایت     یته بوته کولاکت             یته بوته  او  فدیم           

تا نکبت  ببوری      قلی نوم باید بمیری

قلی بشو پوردسر            شمر ندم دردسر                 

 نگاه بوده روخونه           بدا  گلی ،قولیکه  دوخونه

قلی پیران نکنده         اوبکته بمورده                قولیکه  مُرد بیتن                     

داماد نبو گُلی که ور گلاودن

 

[ یک شنبه 23 آذر 1393 ] [ 8:32 ] [ شهرام مهدیزاده ] [ بازديد : 4296 ] [ نظرات () ]
تعدادی از باورداشتهای مردم در نقاط مختلف گیلان

اگر گیجگاه کسی درد بگیرد یا حالت فشردگی پیدا کند، پشت سر او حرف می زنند (غیبت می کنند) که اگر این حالت در سمت چپ گیجگاه باشد بد او را می گویند و اگر در سمت راست باشد در مورد خوبی های او حرف می زنند و در این حالت آن فرد اسامی آشنایان را یک به یک گفته، هرگاه درد کم شد مشخص می شود چه کسی پشت سر او غیبت می کرده.

اگر بینیِ کسی بخارد پشت سر او حرف می زنند.

اگر سگ در حیاط خانه به صاحبش پشت کند پشت سر صاحبِ خانه غیبت می کنند.

اگر پشت سر آدمِ بد، حرف زدی و آن آدم همان لحظه پیدا شد می گویند :چو نامِ سگ بری چوبی به دست گیر

اگر کسی در آستان در خانه بنشیند و به یک طرفِ چارچوب تکیه کند باید تف گونه ای به پشت سر و جلو بیندازد وگرنه به او تهمت میزنند.

اگر کسی هنگام جارو کردن جارو را به پای کسی بزند باید تف گونه ای به جارو بیندازد وگرنه به او تهمت می زنند.

اگر نان را با چاقو یا قیچی ببرنند بد است

اگر در کفش مهمان فلفل بریزند بزودی از آن خانه میرود

اگر کسی شب با جوراب بخوابد شیطان او را می دزدد

اگر شب اطاق را جارو کنند فقر می آورد

اگر با کف دست روی لیوان بکوبند دعوا می شود

اگر کسی پلو را از دیگ در بشقاب بریزد باران می اید

اگر گوش راست کسی بخارد هوا افتابی میشود

اگر لب و لوچۀ بچۀ کوچک را ببوسند بچه لکنت زبان می گیرد

اگر در شبِ بارانی شغال زوزه بکشد و سگ جواب دهد فردا هوا آفتابی می شود.
---------------------
ذکر این نکته ضروری است که این باورداشتها مربوط به سالیان پیش بوده و آنها بر حسب اتفاقاتی که برای افراد پیش می آمده تبدیل به یک باور شده اند که اکثریت انها هیچ توجیه علمی ندارند و من اینجا تنها برای یادآوری و آشنایی شما دوستان با باورهای قدیمی، آنها را ذکر می کنم نه اینکه خود آنها را باور داشته باشم یا بخواهم به کسی تحمیل کنم.
سماموس خدای آشامیدنیها،

 

[ یک شنبه 23 آذر 1393 ] [ 8:30 ] [ شهرام مهدیزاده ] [ بازديد : 3212 ] [ نظرات () ]
طرز تهیه باقالا کوکو شمالی

طرز تهیه باقالا کوکو

باقالا کوکو یک غذای شمالی است

مواد لازم باقالا کوکو

•    2 پیمانه باقالی پوست کنده
•    یک عدد سیب زمینی متوسط
•    یک عدد پیاز کوچک
•    3 تا 4 حبه سیر
•    2 تا 3 عدد تخم مرغ
•    2 قاشق غذاخوری شوید خشک
•    نمک، فلفل سیاه و زرچوبه

طرز تهیه باقالا کوکو

1. باقالی ها را بشویید و روی دستمال حوله ای قرار دهید تا کاملا خشک شوند. سپس آن را به همراه سیب زمینی، سیر و پیاز داخل غذاساز بریزید و خرد کنید.
 
2. مواد را داخل کاسه بریزید. شوید نمک، فلفل سیاه و زرچوبه و 2 عدد تخم مرغ را اضافه کنید و هم بزنید. در صورت نیاز یک عدد تخم مرغ دیگر نیز اضافه کنید.
 

 

3. داخل تابه متوسط روغن بریزید و روی حرارت ملایم آن را گرم کنید. مواد را داخل روغن بریزید. شعله را کم کنید. در تابه را بگذارید تا پخته و طلایی شود. سپس آن را برگردانید تا طرف دیگر کوکو نیز طلایی شود

 

[ یک شنبه 23 آذر 1393 ] [ 8:30 ] [ شهرام مهدیزاده ] [ بازديد : 4003 ] [ نظرات () ]
باز به خانه مان برگرديم ،خانه ديروز وامروز و فرداي من .شعرگیلکی

 

باز به خانه مان برگرديم ،خانه ديروز وامروز و فرداي من

 

ام خونه ، ام خونه ، ايسه كنار روخونه

خانه من كنار رودخانه است .

هر وقت او زيادي هنه ديكنه ام ايونه

هر وقت سيل مي آيد آب وارد خانه ام مي شود

ام خونه ، ام خونه ، ايسه گالپوشي خونه

خانه ام با علف هاي مردابي پوشيده شده است.

ام خونه ، ام خونه ، دور تا دور ايوونه

دورتا دور خانه ام ايوان است .

اون پشت پلي فاكونه   كلاج و كشكرك دانه او نه سر لونه

پشت خانه ام فضاي خالي دارد ، كلاغ و زاغ بر بالاي آن لانه دارند .

ام خونه ، ام خونه ، حاجا جي جير دانه لونه چوشنك جو سر دانه خونه

در خانه ام پرستو ها و گنجشك ها لانه دارند

ام خونه ، ام خونه ، جير دانه   دود خونه ، جور تلار دور ينه

خانه ام داراي اتاقي است كه در آن آتش روشن مي كنم و يك اتاق هم در طبقه بالا دارد

ام خونه ، ام خونه ، سرجور خارك بزايم برنجه ، جير بنايم دوجه برنجه

در خانه من در حالي كه برنج ها را براي خشك شدن و دودي شدن از سقف آويزان كردم برنج را براي پختن خيس كردم

ام خونه ، ام خونه ، پيچه نيشته كناره ، كلو كونه ناره ، زاك دره گاره  همه  شير وانه

در خانه من گربه گوشه اي نشسته ، گوساله گوشه اي ديگر و بچه هم در گهواره ، همه شير مي خواهند

ام خونه ، ام خونه ، حياط دله كندوجه ، پشت پلي گو گاچه

در حياط خانه من انبار برنج است و پشت خانه من طويله گاوها

ام خونه ام خونه يطرف تورف دره سبزي باغه  يطرف توت رچه ميون تيلماره

در يك طرف خانه من باغ سبزي است در طرف ديگر جايي براي پرورش ابريشم

ام خونه ، ام خونه ، دانه يته كرك لونه ، خروس اون ميون جميته خو كر كونه

در خانه من لانه مرغي است كه خروس در آن مرغ ها را دور هم جمع كرده است

ام خونه ، ام خونه ، حياط دله چاي باغه ، پشت و پلي بيجارگه

در حياط خانه من باغ چاي و پشت آن مزرعه برنج است

ام خونه ام خونه  حيط  هلي داره روخو لب لليك داره

در حياط خانه ام درختان گوجه سبز و كنار رودخانه درختان جنگلي است

ام خونه ، ام خونه ، همه خروس اويي ام ورسنن ، شال اويي ام خوسنن

در خانه ام همه با صداي خروس بيدار مي شوند و با صداي شغال مي خوابند

ام خونه ، ام خونه  ، دار دره سر بسر هندونه ناي دو چو سر

خانه ما پر از درخت است و هندوانه بر بالاي ستون رديف چيده شده است .

ام خونه ، ام خونه ، يا طله اويي كونه يا   زاك ونگ زئنه يا گو ناره كونه

در خانه ام يا خروس مي خواند يا بچه گريه مي كند يا كه صداي گاو مي آيد

ام خونه ، ام خونه ،  تلارسر بنشتي ، باد اوا دئنه تي كشتي

در خانه من وقتي روي ايوان مي نشيني باد خوبي مي آيد .

ام خونه ، ام خونه ، نه غمي بو ، نه غصه ، نه قحطي بو ، نه سختي

در خانه من نه غمي بود ، نه غصه اي بود ، نه كم و كسري بود ، نه سختي آنچناني

ام خونه ام خونه همته روز كار نا بو بازار شون بار نا بو

خانه ما همه روز كار بود و هميشه محصولي براي بردن به بازار بود .

                                  امـروز

ام خونه ، ام خونه ، گالين بنان بپيسن ، سرچون بنان بشكسن فا كون بنا فوسسه

سر پوش خانه ما پوسيده ، چوب هاي روي آن شكسته ، پشتش ريخته .

ام خونه ، ام خونه ، ببو ميلوم لونه

خانه ما شد خانه مارها

ام خونه ، ام خونه ، حاجاجي بشو شومار خونه ، چوشنك زاكون ببون ميلوم به دونه

پرستوها از خانه ما رفتند ، بچه گنجشك ها را مار خورد .

ام خونه ، ام خونه ، ننه صندوق دوز ببرده ، اون كركون شال بخورده

صندوق مادر بزرگ را دزد برد ،مرغ هايش را شغال خورد .

ام خونه ، ام خونه ، چايي باغ تيف بزا ، توت ولگ  بيد بزا

باغ چايي ام پر از علف هاي هرز شد، برگ هاي ده ، گو با طويله بفورتهرخت توت از بين رفتند .

ام خونه ، ام خونه ، آغجون حسني تست زانه بدر خانه من پدرم براي رفتن به كلاس تست كنكور حسني گاو هايمان را با طويله فروخت .

ام خونه ، ام خونه ، حسني عالم ببو ، آدم نبو

حسني با سواد شد ولي آدم نشد .

ام خونه ، ام خونه ، حسني پژو هيتنبه  بيجار كله بفروته ، دق بدا خو پير بكوشته

در خانه ما حسني براي خريدن ماشين پ‍ژو مزرعه پدر را فروخت و او را دق مرگ کرد                       فردا

بيه دست به دست هم بديم

بيا دست به دست هم دهيم

 ام خونه ، دوباره سر بكونيم

دوباره خانه مان را بسازيم . 

كله آتش بكونيم  قابدون اودكونيم  چاي دم بكونيم 

آتش روشن كنيم كتري را آب كنيم چايي دم كنيم .

 همه دخون بزنيم يك كمي همديگر امرا گب بزنيم

همه را صدا كنيم ، دور هم جمع شويم ، كمي درد دل كنيم .

 ام گرك و دوچو سر هندونه خربزه دچينيم

دوباره خربزه و هندوانه را بالاي ستون هاي خانه مان بچينيم .

حاجي جيكه  ايونسر لونه  چا كونيم

براي پرستو ها لانه درست كنيم

چوشنك دونه فكونيم

براي گنجشك ها دانه بريزيم .

شال تله دوزنيم  ،گبر با تير نزنيم

تله شغال را جمع كنيم ، پرنده ها را با تير نزنيم .  

 تفنگ بشكنيم ،دوم فيچينيم

تفنگ ها را بشكنيم ، دام ها را جمع كنيم .

بس واچينيم آشغال روخونه دنكونيم

سد هاي داخل رودخانه را جمع كنيم ، آشغال را را در رودخانه نريزيم .

اشبول بوده ماهي نگيريم

ماهي كه مي خواهد تخم ريزي كند را صيد نكنيم .

كرك لونه برا بگيريم

براي مرغ ها لانه درست كنيم .

ام گوون گاچه چاكونيم

براي گاو هايمان طويله درست كنيم .

برنج هنده كندوج دكونيم

برنج ها را با ساقه انبار كنيم .

بيم يكديگر بال بگيريم    

بيايم دست يكديگر را بگيريم

 دخون واخون بكونيم          

يكديگر را صدا كنيم .

 همه گرداگيريم تشت سر بزنيم           

همه را دور هم جمع كنيم و روي تشت بزنيم .

بخونيم شادي بكونيم  

بخوانيم و شادي كنيم

 موجوما  نون خولفه آغوز دچينيم

در ميان سيني نان محلي و گردو بچينيم .          

همه دخون بزنيم تارف بكونيم   

همه را صدا كنيم و به همه تعارف كنيم .

زاكون جيب نخود دكونيم اوشونه سر گول نزنيم اوشون پا بون گول فوكونيم

در جيب بچه ها نخود و كشمش بريزيم ، آنان را گول نزنيم بلكه زير پايشان گل بريزيم .

غم و غصه  پهلوونون مسون ويجه گيريم گل بزنيم 

غم و غصه را مثل پهلوان ها بلند كنيم و به زمين بزنيم .

 نامهربوني واش موسون بكنيم كول بزنيم

نامهرباني را مثل علف هرز بكنيم و يك طرف بيندازيم .

برم شادي دو دستي ببوريم بكته آدمون كش دكونيم   

جايزه را به بازنده ها بدهيم

ام خونه دور ديما  خوب بگيريم  اون ديوار پيپ بزنيم   

دور و بر خانه مان را خوب بگيريم و آن را تميز نگه داريم .

 يكديگر چوشم آرسو پكا كونيم همديگر ديم اوبزنيم

اشك هاي يكديگر را پاك كنيم و با آب صورت يكديگر را بشوييم .

(( هنده وگرديم به ام خونه ، ام خونه ))

(( بازم برگرديم به خانه خودمان ))

 نگيرم يكديگر اندي بهونه

براي يكديگر بهانه نگيريم .

معلوم نيه امروز فرده بمونه

معلوم نيست امروز براي فردا باشد .


 

 

[ یک شنبه 23 آذر 1393 ] [ 8:28 ] [ شهرام مهدیزاده ] [ بازديد : 4220 ] [ نظرات () ]
معنی لغات گیلکی

 

برخی ازلغات گیلکی با برگردان فارسی

اَبچین         پلاستیک

اَتَر           طنابی که برای خشک کردن لباس می زنند

اَجون         پدر بزرگ پدری

اَدَش          برادر بزرگ

اَربکَ        یک نوع گلابی کوچک مخصوص گیلان

اَربه        یک نوع میوه ریزجنگلی که با آن شیره درست می کنند(خرمالوی جنگلی)

اَربه دوُشُو     شیره ای که با اربه درست می کنند

اَستُن         کفگیر

اَشپُول       خاویار-تخم ماهی-به ماهیچه دست و پا هم می گویند

اَغوجون      بابا

اَغوز            گردو

اَنبَس           پرپشت-جفت جفت

اُوسی           هَوُ-همسر شوهر

اَواجی         خواهر بزرگ

اُوخوری        لیوان

اُورا             آنجا

اُوکَت    ....................

اُولاکو          لاک پشت

ایرا             اینجا

ایوَ ته         این ورتر

ایستکون       استکان

آلوخ           نام پرنده ای

بال           دست

بَ به          پدربزرگ مادری

بَنَش           بشین

بَبیشته         سرخ شد

بَپوته           پخت

بَپیسه         پوسیده شده

بتَرکسه       ترک برداشتن

برَ             برادر

بَرَم دار       درختی کوچک که عروس گیلانی هنگام رفتن به

خانه شوهر با جهیزیه خود با خود می برد.

بوُماسه       ورم کرد

بمُرده         مُرد

پَچ            آدم قد کوتاه- پارچ

پَرکنه         می لرزه

پسَ بوما      برگشت

پَلا بونه        ته دیگ

پلُوته          بزرگ

پَلَپوچ         کسی که می توانند پلو بپزد

پی تار         مورچه

پیچه           گربه

پیچِه شال      گربه وحشی

پیچهَ کوته     بچه گربه

پیلَ غَ         پدربزرگ پدری

پیل مَر        مادربزرگ پدری

 پیلام          گیاهی خودروکه در اکثر مناطق گیلان می روید و بوی

خیلی تندی دارد

تَت            به آدم ساده می گویند. تَت موندَنه  یعنی ساده است چیزی سرش نمی شه

تَرسنه         می ترسه

تَلار             ایوان خانه

تَلار پَله        راه پله چوبی که برای رفتن به طبقه دوم خانه به

کار برده می شد

تَل                تلخ

تَله            خروس

تُورش اَنار     نوعی انار ترش جنگلی که در گیلان می روید و

 از آن رب انار درست می کنند

تُورف                ترب

تُوکاله                  نوک هرچیز

تی تی                  شکوفه

تی رینگ زبونِی       یک نوع سبزی خودرو است برگش شبیه

 اسفناج اما کوچکتر

جَلف                   عمیق

جُر                  بالا

جول                  گونه

جیر                  پایین

چاشوُ                   چادرشب

چَپَر                   دیواری که با چوب دور باغ را محصور میکنند

چَشپَره                دورادور سایبان خانه را می گویند

چَل ایسه               زمین گِلی هست

چوچار                  مارمولک

چوچای                 پستان

چوچاکی                پستانک

چوچاق                 یک نوع سبزی معطر که در شمال می روید

خاکشون              چوبی هایی محکمی که برای تلمبار استفاده می کنند

خاطر خواه            خواستن- معشوقه

خُج                      نوعی گلابی که در گیلان می روید

خَخُ                     خواهر

خَلجون                 خاله (خاله جون)

خَلجین پسَر           پسر خاله

خَلجین تَر              دختر خاله

خُلی                    آلوچه

خُودَره                  خوابش می یاد

خُوسن                  سُرفه

خُوندَش               پژواک

 دار                     درخت    

دای پسَر               پسردایی

دای دتَر             دختردایی

دَچکسه                 گیرکرده

دَخسه                 خیس خورده

دُخوس بازی            قائم موشک بازی

دَره                       یک نوع داس کوچک که برای بریدن

 برنج از آن استفاده می کنند

دَلار                 نمک سبز-با سبزی های معطر و نمک درست میکنند با سالاد و خیار و یا با پرتغال ترش خورده می شود.

دَموُرده                غرق شد

دَمَرده                  یک وسیله چوبی بزرگ به شکل T که برای

مسطح کردن زمین شالیزار هنگام نشاء از آن استفاده می کنند

دوخالَنگ             چوب بلندی که ابتدای آن هفتی شکل است

 برای آب برداشتن از چاه یا چیدن میوه از روی درخت استفاده می شود.

دوخُنسه               صداکرد

دوُماسه                گیرکرد-دیرکرد

دیم                   صورت

دیل دَبوسته       عاشق شده

راب              حلزون

رَابشکن            یک نوع پرنده

رَخشهِ ای             جاده

ری کَ                  پسر

ریگ                 ماسه بادی-شن ساحل

 زَربانوکَی       .........................

زَلیک            به چیز ریز و غیر قابل استفاده می گویند مثلا تَهِ خیار یا

وقتی گوجه سبز ریز است می گویند زَلیکَه

زَک                  بچه

زیفلام                   بادکنک

ژَگلَه-ژیویر                فریاد 

سُرخ جول             لپ گلی  (کسی که دارای لپهای قرمز است)  

سَل                    مرداب

سَل تی تی          نیلوفر مرداب

سوبول                  شپش

سُوکُنه                 روشن است

سونجاق               سنجاق

سَرمو                   مو-موی سر

سوپایه                    سه پایه

سولاخه                   سوراخ

سیفتال               زنبور

سیفید                 سفید

شُوب رار           برادرشوهر

شُوبرار زَن          زن برادر شوهر- جاری

شُوپِر               پدرشوهر

شُوخَخُو            خواهر شوهر

شوکُور              نیم دانه برنج

شُوکُم پیس        شکمو-کسی که هر چه میبیند می خواهد

شُوکول               سنجاب

شُوکُمِیته            حامله شده

شُومَر                 مادرشوهر

عَم پسر              پسرعمو

عَم خَنم            عمه(عمه خانم)

عَم دتَر               دخترعمو

عَمِه پسَر           پسرعمه

عَمِه تَر              دخترعمه

فتَرکسه            حمله ور شدن

فَک                 لانه

قَبدون             پارچ مسی که در قدیم در گیلان استفاده می شد

کاس(کَ س)    سبز یا آبی کاس چوم یعنی چشم آبی    

کَتره               کفگیر

کَتَک               مرغ جوان

کَتَل                چارپایه

کَتیر                چانه-فک

کَتیر بُودَه         بغض کرده

کَرک               مرغ

کَرک پَیین         پهن مرغ

کَرک لونه          لانه مرغ

کَل                 کچل – نر

 کُل                 موج 

کلَج                 کلاغ

کَله                  اجاق قدیمی را می گفتند

کَله بَنی           یعنی غذا را روی اجاق بگذار

کَلِه خاک         خاکستر چوبی که در اجاق بر جای می ماند(در قدیم از خاکستر برای تمیز کردن

 ظروف و شستن لباس استفاده می کردنند)

کُلو                 گوساله

کُلوشکُون           مرغ مادر

کُوروم               نوعی مار

کُوشتای             کوچک

کُولکافیس         پرنده چرخ ریسک

کُول                 شانه- سواری- کند –بلندی تپه مانند

(این لغت چند معنی دارد باید به موضوع جمله نگاه شود)مثال:

بیا بشیم کول سَر     بیا برویم بر روی بلندی

کارد کوله           کارد کُند است

بیا ت َ کُولِ گیرم     بیا تو را بر پشت خود سوار کنم کولی بدم

کومار             از خانواده زالزالکها است یک نوع میوه جنگلی کوچک به اندازه نخود سیاه رنگ

کُونوُس             ازگیل

کین سوکونِی     کرم شب تاب

گالَش              نام قومی در گیلان

گالَش             یک نوع کفش لاستیکی

گالیجار             محل روئیدن گالی(یک نوع گیاه با برگهای علفی بلند که در زمینهای مردابی

میروید برای بافتن حصیر استفاده می شود.)

گَرزنه              گزنه

گلَف            کم پشت-بافاصله

گُو               گاو

گُول کُنه            جوشیدن-جوش کنه

گیجیک         ریش ریش(ریشه فرش ریشه روسری)

لابدوم           تارعنکبوت

لاپوشان         پنهان کردن - استتار

لاسو             خمیر

لافَند             طناب

لاکو              دختر

لالابو           ساکت باش-لال شو

لَگ               پا

لَلیگ دار        نام درخت اقاقیای جنگلی که تیغهای فراوانی دارد 

لیلَنگوله           آفتابه

مَر                  مادر

مَرغونه           تخم مرغ

مَلجه             گنجشک

مُو               من

می جیک         مژه

میلوُم            مار

نَ نه             مادربزرگ مادر

نوغون            کرم ابریشم

نُوم فَکت        یک نوع فحش یعنی از نام و اعتبارت بیفتی

واجور دَنه     بس است خیر و برکت دارد

واشَک          نام پرنده ای

وَخسه            نم گرفته

وَخوب           آگاه

وَدیه              وادی- مزار

وَر                 گیج

وَرزه              گاو نر

وُشُوم            نام پرنده ای

وَروَره            گشاد

وَگَرسه           برگشت

وَلگ            برگ

وَلیشته           لیس زد

وَمُوج             بگرد

ووُردو            گرز-قوی آتش زنه(یکی از گیاهان مرداب)

وی ریس          برخیز

ویریس          طنابی که کشاورزان با کاه درست می کنند.

ویلیسکین       نیشکون

وییای            حشرات ریزی که تابستان دور چراغ می گردند

هَچی           الکی

هَلُوچین        تاب

هَلی               آلوچه

هَندِه                بازم- دوباره

هیسکالِی          یه زره

هیشتَک        نام حشره ای-کنه

هیمه              هیزم

هیندونه            هندوانه

هیواردِه           اُ- الان دیگه

یسکالیه      یه زره

 

[ یک شنبه 23 آذر 1393 ] [ 8:28 ] [ شهرام مهدیزاده ] [ بازديد : 53545 ] [ نظرات () ]
شعر عاشقانه گیلکی

تی نازه قوربُن ( قربون ِ اون نازت بروم )

لاکو جُن- تی- دَهَنه بازه قوربُن
چقد ناز دئنی تو تی نازه قوربُن

تی ماره پوشت ایسای مِه خنده کُنی
شئالئی تَه نوخوره تی گازه قوربُن

برگردان پارسی

دختر جان من قربون آن دهن باز تو بروم
تو چقدر ناز داری الهی قربون آن نازت بروم

پُشت مادر پناه گرفتی و برایم خنده می کنی
شغالک تو را نخورد من قربون آن دندانها هایت بروم
===================

 

گیله لاکو ( دختر گیل یا گیلک )

گیلم مو، گیله مَردم، گیله لاکو
یه سینه درد ِ دردم گیله لاکو

زومُنه مَه دورُده از تو لاکو
خودت دُنی تی مَردم گیله لاکو

ترجمه ی پارسی

من گیلانی هستم، گیله مرد، دختر گیلانی
و سینه ام از دوریت پر از درد ِ درد است دختر گیلانی

زمانه هرچند مرا از دور کرده است، دختر جان
خودت می دانی که من همسر جاودانی تو هستم دختر گیلانی

 

 

===================
می دیل زِهنه پر ( دلم پرپر می زند )

هیتو جمعه هنه می دیل زِهنه پر
به هر کوی وُ به هر سویی زِهنه سر
خدایا کی بونه می پر بیئی در
پره گیرم بَشوم می دلبره ور

ترجمه ی پارسی

همینکه روز جمعه می آید، دل من پرپر می زند
و در این پرپر زدن، به هر کوی وُ هر سویی سر می زند

و ملتمسانه در این غربت فریاد می زند که خدایا که می شود، پر ِ پروازم در بیاید
و بتوانم پرواز کنم و بروم پیش دلبرم که مرا سالها منتظر است


 

برچسب ها: شعر گیلکی ,
[ یک شنبه 23 آذر 1393 ] [ 8:25 ] [ شهرام مهدیزاده ] [ بازديد : 5455 ] [ نظرات () ]
طرز تهیه اردک شکم پر گیلانی


مرغ، اردک، مرغابی و ماهی شکم پر از غذاهای مرسوم و مورد علاقه شمالی ها است که در مراسم و میهمانی های شمال زیاد دیده می شود. سبزی های محلی که در این غذا استفاده می شود، در استان های مختلف شمالی متفاوت بوده و گاهی یک سبزی در هر استان به یک نام خوانده می شود. سبزی محلی و معطری که در استان گیلان به بسیاری از غذا ها و چاشنی ها اضافه می شود، چوچاق است که در مرغ و ماهی شکم پر هم استفاده می شود. در مرغ و ماهی شکم پر معمولا از ترکیبی از طعم های ترش و شیرین استفاده می شود. برای طعم ترشی از رب انار یا آلوچه، زرشک و آب انار و برای طعم شیرینی از کشمش یا رب انار یا آلوچه شیرین استفاده می شود. این غذا بسته به ذائقه افراد می تواند ترش، شیرین یا ملس باشد.

مواد لازم برای 6 نفر
اردک متوسط ....................................................... 1 عدد

سیر ................................................................. 6 حبه

سبزی معطر (چوچاق)، گشنیز و جعفری ..................... 250 گرم

گردوی سابیده ..................................................... 300 گرم

رب انار .............................................................. 2 قاشق غذاخوری

آلوی بخارا .......................................................... 100 گرم

زرشک ............................................................... 100 گرم

کشمش ............................................................ 100 گرم

ادویه (نمک، فلفل، زردچوبه و گلپر) ............................ به میزان لازم

زعفران ............................................................. به میزان لازم

کره یا روغن ........................................................ به میزان لازم

طرز تهیه

ابتدا داخل شکم اردک را تمیز کرده و شسته و آن را کنار می گذاریم. سیر رنده شده، گردوی سابیده، سبزی خرد شده و سایر مواد را مخلوط کرده و داخل شکم اردک را با آن پر می کنیم و شکم اردک را می دوزیم. سپس سطح خارجی اردک را زعفران دم کرده مالیده و اردک را در کره یا روغن کمی سرخ کرده و با یک لیوان آب و زعفران به مدت حداقل یک ساعت و نیم در قابلمه یا فر می پزیم. برای امتحان
اینکه اردک پخته است یا نه می توانیم یک چنگال را در ران اردک که دیرتر می پزد
فرو کنیم و نرم بودن آن را امتحان نماییم. این غذا را می توان با برنج یا نان سرو کرد...

 

[ یک شنبه 23 آذر 1393 ] [ 8:23 ] [ شهرام مهدیزاده ] [ بازديد : 16726 ] [ نظرات () ]
ترانه های میرزا کوچک خان

ترانه 1- ترانه ی ویریزید از پوررضا

متن:

آهای آهای آهای ....بسوتته گیلان

آهای ناجه به دیلان

.

.

.

دریافت

2- ترانه ی

[ شنبه 22 آذر 1393 ] [ 17:32 ] [ دهیوپت(ع.ر) ] [ بازديد : 2666 ] [ نظرات () ]
کچلک

کچلک در فرهنگ مردم گیلان ، قهرمان مردمی است. گاه زرنگ و کاری و گاه تنبل و بی کاره ، اما پیوسته در پس نمود ظاهری خود ، شخصیتی انتقام جو دارد و از هوش ذاتی خود برای ستاندن حق خود و دیگران لحظه ای درنگ نمیکند و در بسیاری اوقات سودرسانی به دیگران باعث زیان او میبشود ، اما او برای کمک به مردم حتا از سود به خویش نیز میگذرد. داستان های کچلک هنوز هم در روستاهای دوردست ورد زبان کودکان و نوجوانان است، اما به سرعت رو به فراموشی نهاده و بدون تعارف مغلوب کارتن هایی شده استکه از افسانه های دیگر ملل فراهم آمده اند و برای کودکان و نوجوان ما در سطح ویسعی پخش میشوند. امروزه کودکان سرزمین ما ، پینوکیو ، باگزوبانی ، میکی موس، پلنگ صورتی و ... بسیاری دیگر از فهرمانان کارتنی دنیا را بهتر از قهرمانان افسانه ای و داستانی سرزمین خود می شناسند و هنوز بعد از بیش از نیم قرن تلاش تلویزیون ، هنرمندان ما نتوانسته اند به درستی کارتن های جالب و زیبا و هنرمندانه و دل نشینی از افسانه های بومی نقاط مختلف کشور ما بسازند و برای کودکان و نوجوانان ما به تکرار پخش کنند تا قهرمانان این داستان های فرهنگی ما نیز ملکه ی ذهن کودکان و نوجوان ما شوند.

   از سوی دیگر ، دیگر سازمان ها و ادارات مسئول گردآوری فرهنگ عامه ی سرزمین ما نیز ، تصمیم جدی و همه جانبه برای گردآوری فرهنگ مردم ایران نگرفته اند تا تمامی این افسانه های شیرین گردآوری شود و از فراموشی رهایی یابد و همان مقداری را هم که افراد علاقه مند به خون جگر فراهم کرده اند به درستی به چاپ نرسیده و در این راه کمک موثری به گردآورندگان  این گونه آثار نمی شود تا نتیجه ی تحقیقات سالیان دراز خود را چاپ و منتشر کنند، اما این بودجه هست که با هزینه های کلان ، کارتن های خارجی را خریده و با صرف وقت و پول فراوان متن اش را ترجمه و دوبله می کنند و به خورد کودکان غافل از فرهنگ سرزمین ما می دهند، انگاه در سخن گفتن برای فرهنگ ما دل می سوزانند.

- ره آورد گیل، ماهنامه ی پژوهشی-علوم انسانی، شماره 9، دی ماه 91

از این رو نیز ما متن بازنویسی شده ی کچلک و شیطان در قالب شعر نو و به همت محمد بشرا ، را که در ماهنامه ی فوق چاپ گردید را برای شما در پست های پیشین ارائه کردیم.

یکی از داستان های کچلک و شیطان

دیگر فاسانه های بومی گیلان میتوان به :

- کل کچلی

- کل ماغوتی

- سیا گالش

و...

نام برد.

برچسب ها: کچلک ,
[ جمعه 21 آذر 1393 ] [ 14:58 ] [ دهیوپت(ع.ر) ] [ بازديد : 4517 ] [ نظرات () ]
کچلک و شیطان3

(قسمت سوُیُم)

 

بیشتاویم جه او طرف –

 از شیطان!

دانیدی شیطان کیه ؟

اونی کی خابه میان

شومه را ، گول زنه کی ،

دیمیزید!!

آدمه علما بره

دینه ایمانا اگر قایم نبه-

فاگیره.

کچلکا بیده او وارشی روز،

جه سره تان ، تا پا چونگول-

خوشکه پیشک.

تورا بو –

قاقا زه.

خو دوشاب خوری انگوشتا-

گازا گیفت!

عجبا ،

من شیطان رجیم،

می همه فنده و فوصول امرا،

اسبه شور بارانه جیر-

چورندا بوم.

ا کله پاشینه بخاب،

چوتویی هیسته نی چیشت؟

وارشه جا –

ساق جیویشت؟

شومه ره گفتنه ره،

خو دیلا پیلا کوده،

کچلکا پیشاشو!

آ کچل ؛ سلام علیک!

تی دوماغ چاق برار؟

چی کونی ، چی کار دری؟

کچله کی شیطان ، خانه یه –

پاستان دوبو،

دپرک بوخورد:

السلام

آ شیطان!

مردومه گوم را بوکون،

خلق چوشما خاک دوکون،

چیسه ا اول صوب،

سبزه بوستی می جولوب؟

- والله راستشا بگم،

دینی من ،

شرشره وارشه جیر –

چورندا بوم.

تو چره نم نیده یی؟

دِ شتگِم نه دار داره-

نه سر پنا!

کچله –

ئیپچه خو صافه سرا خارش بدا،

لبه جیر خنده بوکود.

زیمینا فیلی فوکود!

- زرنگی ؟!

به به استانی خوایی-

می لما یاد بیگیری؟

بوشو ول ماطلی!

زاکان جان ،

شومه گوش کی به منه؟!

شیطانه بیجه بلا .

زرنگ و سر به هوا.

 جه ا گب

ئی بالا بجسته ، شله مرده رند.

- یعنی ا فندا مرا یاد دانه ره ،

ئیچی خوایی از می جا؟!

آ کچل –

خورم پسر.

کاری و پیله جیگر

شیطانه کوچی برار

بوگفته  خنده مرا:

تو ، تی لم و کلکا –

یاد بدن همه مرا:

چوتی ، مردوما بیچارا کونی؟

سرانا کولا نیهی؟

چومانا خاک دوکونی؟

زنˇ مردا تاوه دی کس کسه جان

مار و زاک میان –

واکاری؟

جنگا شواله دیهی-

ساقه سالم دواری؟

شیطانم چاره نیده.

لحابا سوبوله ره ،

قیصریا ، دسهدسماله واسی

آتشا زه.

خو همه فنده و فوصولا یاد بدا –

کچلکا.

کچلم ، نه بنا نه اوساده.

 درازه دانˇ مرا،

خو لیباس خوشکی لما،

باموخته شیطانکا.

یعنی کی ،

ینی کی پیله شیطانه سرا –

کولا بنا.

هسا همتان بیگیم

سنگه سوفال اوشانه سر

خاکه کربلا-

امه سر .

اوشان بوخورید سنگه سوفال

امه بوخوریم –

نقله نبات.

(تومنه بو : پایان)

 

[ جمعه 21 آذر 1393 ] [ 11:1 ] [ دهیوپت(ع.ر) ] [ بازديد : 4167 ] [ نظرات () ]
کچلک و شیطان2

کچلک و شیطان-محمد بشرا

(قسمت دویم)

ئی روزا ،

کچله پیره مار.

بوگفته : جان زای !

تی گوذر اگر دکفته بازار سر

ئیتا دو مرغی گمج –

می ره فاگیر!

اخر میهمان داریمی!

خایم فردا ناهاره ،

سیره قلیه چاکونم-

گمج نارم.

کچله دس بنا خو چوشم سر:

ای به چشم.

وازاکود صارا میان.

مرغانه دانه فوکود.

شلختانا ، بلته جا بیرونا کود.

ورزا کولا آب بدا.

سیبیلانا تاب بدا.

تازه نیم تنه یو شلوار وازِه.

خو قرا قاشق بزِه.

خو کمر شال دوست

چوموش پاتاوه بوکود

پاشینا جورا کشه-

علی مدد.

خانه جا به راه دکفت.

*

بهر بو ، صافه هوا

حاج حجینه سر صدا.

بولبول چاب چاب زنی –

جه هر طرف.

دارانا گول وا جبو

جاده یا افتاو دوبو

کچله –

خو سرا-

دساسِه-

اگر تنگر بواره ؟!

ترسه امرا واگردست.

تالشی کولا بنا-

خو دیلا قرار بدا.

تی سرا در ناورم جانه زای.

کچله گمج بازار بیهه.

شیب زئنا واگردست.

هتو کی فارسه دشتگی یا بی درخت ، سایبان

تی چومان

بده روزا نی دینه

ئی دفا باد بزه –

ابر باورد.

گورخانه وارش بوگود.

کله سر –

خارش بوکود.

بیده الان عینه آب دکفته موش-

چورندا بِه.

چی بوکود ؟

خو لیباسانا بکند،

همه یا گمج دنا

گمجا فوگوردانه

اونه سر بوچوک بینیشت

وختی ابران دوراست

آسمان خو اخمه توشکه یا واکود-

کچله دوارده خو رختانه وازه

چوموشه بندا دوست

رو به خانه ، واگردست.

****

(برخ دویم تومنا بو؛ پایان قسمت دوم)

هله ایدامه دنه ، امه امره بیسین......

 

[ پنج شنبه 20 آذر 1393 ] [ 10:29 ] [ دهیوپت(ع.ر) ] [ بازديد : 3916 ] [ نظرات () ]
کچلک و شیطان1

منظومه ی کچلک و شیطان

بازنویسی داستان محلی در اوزان نیمایی- محمد بشرا
زبان : گیلکی - گویش : بیه پس

(قسمت اول)

جه قدیم گفتیدی کی

کچلان زرنگیدی

شانس داریدی

شیطان سرم کولا نان-

تانیدی

نقلی بو-

نقلی نوبو

من کی گم تو- ده نوگو

تا مرا به یا ایه

نانم کو شهر دورون

سر ، هچین خاشه کویی-

جه بی مویی.

خودشام جه ویشتای –

ناشتی هرگز سرایی.

کچلک کی دانی کیه؟

هونی کی : سر انی شین

وختی کی وارش کونه؛ خارش کونه!

آفتاب کونه ؛ تاب تاب کونه!

اخر او وختانه ره

پور زمات دنˇواره.

امه دوره مانستان،

ننا بو تمیزگی.

کچلی ناخوشی شیلان کشه یی.

سرانا زوفته مرا-

تا گوشه کون ،

طاسا کودی-

خاشه کویی چاگودی!!

هنه واستی همه جا ،

چی فراوان بو کچل.

از خجالت همه تان –

کولا به سر.

بله ، امه کچله ،

کوچیکی ، بی کاره بار،

کوچانه سر رادواره

اَ چوچه سرا سوار

هین کودی ، غمچین زه یی-

اما انه پیره مار،

خسته از خو روزگار.

کار گودی می در تی در

کی نبه مردومه ور

سر بی جیر

و- اتویی کچلکه شکما-

سرا کودی.

بله ، تی گفتنه ره

روز بوشو ، شب بامو

هفته هفته

ما بامو

ما ، بوشو سالانه پس.

اَ- سال ، او سالانه بوخورده کس به کس

کچله پیلا بوبو

ئیدانه جوان بوبو

پالوان-

کوشتی کون!

اگر درس نخانده بو ،

مولا خانه نوشوبو،

اما خیلی بو زرنگ

چی بگم ؛ آتشه ور

شوره چوشمان همه کور

پیره مارا بینشانه به خانه

خودشم،

ئیتا دس شیر و

ئیتا دس شمشیر

بوشو کاره بارا پس.

صوبه زود.

اسینا جورا کش،

جه خو ئی چشمه اوتاق،

وازاکود ، صارایی تان.

داز ، اَ دس-

گرواز او دس

بزه جه خانه به در

بوشو خو کارانه پس.

مردومه باغ و بیجار و خانه ور.

توˇر بزه –

داره بزه.

باغانه گرواز بزه.

هتو جان کنش بوکود

ای طرف پرچین بزه

اوی طرف رمش چاکود.

چه دانم،

هر تا کار کی داشتیدی،

انه اونه ره واکود.

شب باورده ، خسته جان ،

پیره مار واستی ، نان ...

****

 

(پایان قسمت اول)

 

ایدامه دنه ، ایدامه ی داستان امرم بیسن...(به زودی )

 

 

 

[ چهار شنبه 19 آذر 1393 ] [ 14:20 ] [ دهیوپت(ع.ر) ] [ بازديد : 4084 ] [ نظرات () ]
اچه مچی خواب

رو به طیران کی خوسم گیلانِ خواباَ دینمه
فوچینم می چوما او کوگا عذاباَ دینمه
می زنای بخواب اَیه مراگه اَ غریبه جا
کله پیش آخرئی روز تی مرگه خواباَ دینمه
اَمی همساده چاکود عمارتِ سه مرتبه
مردمِ خانه ولی من تی قوراباَ دینمه
تی کولا پَشم ناره خنده دآره تی مشتگی
کرتاکرت هچین تی او کفشِ بخواباَ دینمه
دانمه مورام بزه سگه سرم نی وان بینه
هچینی سنگان سر تی چاقو ساباَ دینمه
بشویی کاغذ فاگیفتی نکودی بارواکونی
تا بگم بازار منم تی چله چاباَ دینمه
اوناگم آخر زنای خوابم مرا دس نکشی؟
می ماده بهم خوره تو لا کیتابا دینمه
ترسمه صفیانی بم اَجورکی شب خواب میان
تی مانستان آدم کلّه خراباَ دینمه
همه خو مردِ مرا گول گیدی گول ئیشتاویدی
من تی او نمکیار بساب بساباَ دینمه
نیشته یی می قبر سر کراَ میره آرده یاری
مورده شور خانه تی او دس آسیاباَ دینمه
می دیلاَ غورصه کونه هچین ئی تا سمان پلان
وختی کی سولاخ سولاخ می پاجوراباَ دینمه
درازه روزاَ دری صحرا مرا محل ننی
ج تووبیشتر می کنار تی عکسه قاباَ دینمه
ئی تا روز خانه تکانی ئی تاروز تی گوشورا
ذله یم بسکی همش تی توندِ تاباَ دینمه
می چوقا چلکه چلانه دودٍکه بویا دهه
تی گولاب شیشه ولی مکّه گولاباَ دینمه
من کرا سیلی مرا می دیمه کا سُرخادرم
در عوض بجوش بآموک تی زرده آباَ دینمه
روزی صدبار نیشینم عیزرائیلهِ نامه فادم
فان درم رایا اَکه اونه جواباَ دینمه
گرمه خوابم .... دو خوانه مرا مسافرخانه چی
ویریزم چفه عرق می رختخواباَ دینمه
دمبدم شیطاناَ لانت کونمه خودایا گم
اَکه پس می نازنین احمدگوراباَ دینمه؟
من کی ماشین نارمه موتورچینَه وراگیرم
فورانید گشتِ جاده شکار گوراباَ دینمه
ج هورام واگردمه شم فتاحی ورجا کَلَرم
گمجِ من رفِ جور اربا دوشاباََ دینمه
فردایی بپائیسم پا کُرسی جور تلارِه سر
دسه دسه بچرا دشتگی گاباَ دینمه
بارِجیر چارودارِ پیش کره مهتاب بشوپس
ماسوله قاطرانِ دهن اَلاباَ دینمه
گردانم می فانوساَ شب قلاکولِ صحرایی
اونه کاهو باغ من کاپیش و راباَ دینمه
رقایب روزهِ ره شم چارباغ قبرستانی پوشت
نان و حلوا تُخس کونم اونه صواباَ دینمه
من کی باور نکونم عومر اگه بفا بداشت
فومنِ آغوزکله آشِخ توراباَ دینمه
وختی شید هوا خوشیِ شهرِبجار حصیرشورا
ماسی و مارُخ و مُمتاز و رُباباَ دینمه
دمبتو ابرِ مانستان می دیلاَ گریه دره
دمبدم می پاجیری روبار آباَ دینمه
یانی به ... زاکی هوا دبه می کلّه ئی تا روز؟
فومنِ سه شنبانه آلبالو آباَ دینمه؟
یانی به ... کتل بنم خورشیدی قاوه خانه پیش؟
شیخالی تاوستانِ ورفه دوشاباَ دینمه؟
پاگوشا سونت کونی هفت شب و گازه فورشان
آخ ئی واردِه دیهاتِ عروسی داباَ دینمه؟
ئی شکم تا بخورم اَساَ تراَ نواستنه
فومنِ حلوا کوچیل می دیله باباَ دینمه؟
طیرانِ خوشکله ناناَ چیلیک زنم درجک پوشت
خیابان کلوخ کلوخ دود کباباَ دینمه
شیونی من کی شبان شکر خودا گوشنه خوسم
پس چی واستی گیلانِ اَچه مَچی خواباَ دینمه؟


خواب آشفته
رو به تهران که می خوابم خواب گیلان را می بینم
چشمم را می بندم و گرفتاری آن سامان را می بینم
همسرم را در شهر غربت خواب می بینم که بمن می گوید
آخر روزی خواب مرگت را کنار آتش خواهم دید
او می گوید همسایه ما آپارتمان سه طبقه ساخته
در عوض در خانه ی مردم من شاهد دروغ تو هستم
می گوید کلاهت پشم ندارد و مشتگی ات خنده دار است
تنها صدای سُرخوردن کفشِ بخوابت را می بینم
او می گوید میدانم چاقوی زنگاربسته ات سرِ سگ را هم نخواهد بُرید
تنها سائیدنش را روی سنگها می بینم
او می گوید رفتی و درس خواندی و نگفتی چیز بفروشی
تا من هم شاهد چاپیدنت در بازار باشم
به او می گویم آخر ای زن در خواب هم مرا راحت نمیگذاری؟
دلم بهم می خورد وقتی تو لا کتاب را می بینم
می ترسم دیوانه شوم اینطور که شب در خوابم
مثل تو آدم کلّه خراب را می بینم
همه با شوهر خود گل می گویند و گُل می شنوند
من فقط سائیدن (گردوی) ترا می بینم (برای فسنجان)
نشسته ای و برای سر قبرم برنج آرد می کنی
در خانه ی مرده شوی آسیاب دستی ترا می بینم
دلم از غصه مثل آبکشی می شود
وقتی که جوراب پای خود را سوراخ سوراخ می بینم
در طول روز در حیاط خانه ای و بمن نگاهی نداری
بیشتر از تو در کنارم قاب عکست را می بینم
یک روز خانه تکانی داری و یک روز شستن کثافت
خسته ام از بسکه تلاش ترا می بینم
لباس پشمی روستائی من چرکین است و بوی دود می دهد
امّا در گلاب پاش تو گلاب مکّه را می بینم
من با سیلی صورتم را سرخ نگاه می دارم
امّا در عوض تو صفرایت بجوش می آید
روزی صدبار می نشینم و برای عزرائیل نامه می نویسم
چشم انتظارم چه وقت جوابش بدستم می رسد
در خواب گرم هستم که مسافرخانه چی صدایم می کند
بر می خیزم رختخوابم غرق در عرق است
هردم به شیطان لعنت می فرستم و به خود می گویم
پس چه وقت احمدگوراب آبادی نازنینم را خواهم دید؟
من که ماشین ندارم روی برترک موتورچی ها سوار می شوم
آنها میرانند در جاده ی گشت آبادی شکارگوراب را می بینم
از همان راه برمی گردم ودر آبادی کلرم بمنزل دوستم فتاحی می روم
و در داخل ظرف گِلی او روی طاقچه اربادوشاب (شیره میوه جنگلی) را می بینم
فرداهم در هال چوبی خانه برصندلی چوبی می ایستم
و چرا کردن گاوهای دشت را تماشا می کنم
در شبهای مهتابی جلوتر از چارودار ...
بخار نفس قاطران ماسوله را نگاه می کنم
فانوسم را در شب صحرای آبادی قلعه گُل می گردانم
تا در باغ کاهو حلزون و آب دزدک را ببینم
در روزی که برای مردگان خیرات خواهند داد به قبرستان چهارباغ (واقع در فومن) خواهم رفت
و نان و حلوا قسمت خواهم کرد تا صوابی دیده باشم
من که باور نمی کنم اگر عمر وفائی داشت به
آبادی (آغورکله ی) فومن نزد آقاشیخ ترا خواهم رفت
در روزهای آفتابی وقتی برای شُستن حصیر به شهرِبجار محله ی فومن میروند
من معصومه ماهرخ و ممتاز و رباب را خواهم دید
دلم چونان ابرگرفته هوای گریه دارد
و هر دم زیرپایم رودخانه ایست
یعنی می شود هوای کودکی روزی بسرم بزند
و من در سه شنبه بازار فومن آب آلبالو ببینم؟
آیا می شود در قهوه خانه خورشیدی بر صندلی
بر صندلی کوچک چوبی تابستان برف و دوشابِ(معجون برف و شیره میوه جنگلی) شیخ علی را میل کنم؟
بی آنکه اکنون طمع کرده باشی ... یک شکم سیر
از حلوای کُنجدی فومن که باب دل من است بخورم؟
مراسمی چون دعوت از عروس و داماد و شب هفت بچه و مراسم بیرون آمدن دندان بچه و ختنه
آه می شود دوباره آداب عروسی روستائیان را ببینم ...؟
در پشت پنجره نان خشک تهران را سق میزنم (می خورم)
در حالیکه نظاره گر انبوه دودکباب در خیابانم
شیون من که شکرخدا شبها گرسنه می خوابم
پس چگونه است که (در تهران) خواب آشفته ی گیلان را می بینم؟

[ چهار شنبه 12 آذر 1393 ] [ 8:23 ] [ شهرام مهدیزاده ] [ بازديد : 4827 ] [ نظرات () ]
شعری درباره سردار جنگل

متن شعر میرزا کوچیک خان از مرحوم فریدون پوررضا

افسران - آهنگ میرزا کوچیک خان از مرحوم فریدون پوررضا

آهای بوسوخته دیلان (آهای دلسوختگان)
آهای ناجه به دیلان (آهای آرزو به دل ها)
خدا پرستان!
داره به دستان! (کشاورزان داس به دست)
جوانان! پیران! گیلانه شیران!
ویریزید ، ویریزید (برخیزید، برخیزید)
شیمی جانه قوربان (فدای جان شما)
میرزا کوچی خان

سورخه جنگل جه خونا آتش (جنگل سرخ رنگ شد از خون و آتش)
باره به دشتان، گولوله وارش (به دشت ها، باران گلوله می بارد)
اگه ایتا مرده، هیزارتا نامرده (اگر یک مرد باشد، دربرابرش هزار نامرد است)
جنگله دیل پوره شیمی صدا توره (دل جنگل هم برای طنین صدای شما تنگ است)
ویریزید دونیا بکنید، دیل به دریا بزنید (برخیزید، دل از دنیا بکنید و دل به دریا بزنید)
ویریزید ، ویریزید (برخیزید، برخیزید)
شیمی جانه قوربان (فدای جان شما)
میرزا کوچی خان

می تن پوره زخمه، می دیل پوره درده (تن من پر از زخم و دلم پر از درد است)
هوا چه بورانه، گیلان چقد سرده (هوا بورانی و سوزناک است، گیلان چقدر سرد شده است!)
غوصه دارم بار بار (غصه های بسیاری دارم)
وارش باره زار زار (آسمان، زار زار گریه می بارد)

جنگله دیل پوره غمه، را دکفید (دل جنگل پر از غم است، راه بیافتید)
تنها به میدان درمه من، را دکفید (من به تنهایی در میدان هستم، راه بیافتید)
عشقه تماشا نوکونید (فقط عشق خود را تماشا نکنید)
غیرته حاشا نوکونید (غیرت خود را حاشا نکنید)

ویریزید ، ویریزید (برخیزید، برخیزید)
شیمی جانه قوربان، میرزا کوچی خان (فدای جان شما، ای میرزا کوچک خان)


افسران - رهبر معظم انقلاب: میرزا یک واحد مینیاتوری از جمهوری اسلامی را بنیان گذاشت

 

برچسب ها: میرزا کوچک ,
[ چهار شنبه 12 آذر 1393 ] [ 8:22 ] [ شهرام مهدیزاده ] [ بازديد : 4622 ] [ نظرات () ]
تصاویری ار فروش ماهی و مرغابی در بازار لنگرود پاییز 93

 



*********

 

 

[ چهار شنبه 12 آذر 1393 ] [ 8:20 ] [ شهرام مهدیزاده ] [ بازديد : 4731 ] [ نظرات () ]
یک ترانه گیلکی بسیار دلنشین از ناصر مسعودی.(نم نم باران...)

 

امروز یه موزیک زیبا از ناصر مسعودی شنیدم،که بسیار دلنشین بود.

 

دنبال ترانش گشتم و پیدا نکردم جایی،اینه که تصمیم گرفتم خودم ترانش رو بنویسم و به فارسی برگردونمش.

(نم نم باران (ناصر مسعودی)

دانلود کنید

 

 نم نم باران بوارسته دیشب دانه دانه       (دیشب نم نم بارون میبارید)

 می گلنارِ وعده بده بو بیه امی خانه        ( گلنار من ،قول داده بود که بیاد پیشم)

 هی رایا فاندرستم ،چوومَ به در دبستم   ( همش چشم به راه بودم،چشام به در بود)

 اینتیظاری بَکِشِم،آخَر گلنارَ نیدم              ( کلی منتظر موندم،آخرشم گلنار رو ندیدم)

 می چووم سیفیدا بوسته ، وارش می سر فو وسته تکه تکه دانه

(چشام به راه سفید شد،زیر بارون خیسِ خیس شدم)

 

 تی وسی گرفتارَ بوم ، جِ زندگی آوارَ بوم ،بیه بیشیم بخانه

(گرفتار تو شدم ، زندگیم به هم ریخته ، بیا پیش من  یا بیا خونه من )

 

 اوی گُل آفتاب تِرِ میرم، گلنار چومان اسیرم    

 (طلوع افتاب برات میمیرم،اسیر چشمای گنارمم)

 

 وارش بوگو دِ نباره ، تا بیه بیرون می ستاره

 

(به بارون بگو دیگه نباره، تا ستاره من بیرون بیاد)

 

 ای شب ای دسته گُل چیناما ،می گلنارَ مویا زنما

 

(یه شب یه دسته گل میچینم ، میزنم به موهای گلنارم)

 باز امِ خانه وَر نیشینم ،من گُل پامچال ترِ چینم

 

(بازم کنار خونمون میشینم، واست گل پامچال میچینم)

 

 دِ نیگیر بهانه، دِ نیگیر بهانه

(دیگه بهونه نگیر ، دیگه بهونه نگیر)

 

 

[ چهار شنبه 12 آذر 1393 ] [ 8:18 ] [ شهرام مهدیزاده ] [ بازديد : 12495 ] [ نظرات () ]
آش شله قلمکار مخصوص پاییز

آش شله قلمکار

یکی از معروف ترین نوع از انواع آش‌های ایرانی است. در طبخ این نوع آش از سبزیجات معطر و مخصوص آش نظیر: تره، جعفری، گشنیز، اسفناج و حبوبات نظیر نخود، لوبیا، عدس، برنج، پیاز و همچنین گوشت سردست بی استخوان، زردچوبه و روغن استفاده می‌شود . این آش با نعناع داغ تزیین و مصرف می‌شود.

مواد لازم برای آش شله قلمکار:

سبزی آش خرد کرده                3 الی 5‌ کاسه ماست خوری

گوشت خورشتی                      یک فنجان سر پر

لوبیا قرمز یا سفید                     دو قاشق

عدس                                       چهار قاشق

ماش                                        دو قاشق

بلغور گندم                                دو قاشق

آرد برنج                                    دو قاشق

روغن                                        یک فنجان

نعنا                                           یک قاشق برای تهیه نعنا داغ

کشک                                      صد گرم

برنج                                         دو قاشق

بلغور جو                                   سه قاشق

پیاز متوسط                               دو عدد

با این مقدار مواد لازم حدوداً به اندازه 10 کاسه ماست خوری از ”‌آش شله قلمکار“ خواهیم داشت.

سبزی آش خرد کرده:3 الی 5‌ کاسه ماست خوری (جمعا معادل 300 الی 500 گرم)، گوشت خورشتی یک فنجان سر پر (معادل 200 گرم)

آش شله قلمکارآش شله قلمکار

لوبیا قرمز یا سفید دو قاشق (جمعا معادل 40 گرم)، عدس چهار قاشق (معادل 80 گرم)

آش شله قلمکارآش شله قلمکار

ماش دو قاشق (جمعا معادل 40گرم)، بلغور گندم دو قاشق(معادل 40 گرم)

آش شله قلمکارآش شله قلمکار

آرد برنج دو قاشق(جمعا معادل 30گرم)، روغن یک فنجان(معادل صد گرم)

آش شله قلمکارآش شله قلمکار

نعنا یک قاشق برای تهیه نعنا داغ، کشک شش قاشق غذاخوری(معادل صد گرم)

آش شله قلمکارآش شله قلمکار

برنج دو قاشق(جمعا معادل 30 گرم)، بلغور جو سه قاشق (جمعا معادل 60گرم)

آش شله قلمکارآش شله قلمکار

پیاز متوسط دو عدد (معادل 200 گرم)

آش شله قلمکار

طرز تهیه آش شله قلمکار

حبوبات و گوشت را در یک قابلمه ریخته، می شوییم. سپس نمک، فلفل، زردچوبه و آب اضافه کرده (در صورت دلخواه به جای آب می توان آب قلم اضافه کرد که آش خوشمزه تر می شود) تا حدود 10 الی 12 ساعت بپزد و جوش بخورد و لعاب بیاندازد.

آش شله قلمکار

گوشت پخته شده را درآورده، با گوشتکوب می کوبیم تا گوشت ها ریش ریش شوند.

آش شله قلمکار

گوشت کوبیده شده، دو قاشق آرد برنج (آرد برنج را در یک لیوان آب سرد حل کرده، سپس اضافه می کنیم) و سه الی پنج کاسه ماست خوری سبزی آش خرد شده را اضافه کرده، می گذاریم دو ساعت دیگر بپزد تا آش جا بیفتد. در حین پخت، اگر نیاز بود، آب به آن اضافه می کنیم و هر 10 دقیقه یک بار آن را هم می زنیم.

آش شله قلمکار

دو عدد پیاز خرد شده را در یک فنجان روغن داغ شده می ریزیم تا پیاز داغ با شعله زیاد سرخ و برشته شود (به پیاز داغ کمی زردچوبه اضافه می کنیم). بعد از سرخ شدن، سریع پیاز داغ را در یک آبکش ریخته تا روغن آن جدا شود. پیاز داغ بدون روغن را در ماهیتابه برگردانده و آن را پهن می کنیم تا پیاز داغ خشک و برشته شود و در روغن باقیمانده از پیاز داغ، دو قاشق نعناع آسیاب شده می ریزیم تا نعناع داغ درست شود.

آش شله قلمکار

آش شله قلمکار را در ظرف می کشیم. می توان آن را با کمی پیازداغ، کشک و زعفران آب کرده تزئین کرد تا آماده پذیرایی شود.

نوش جان

آش شله قلمکار

مقدار کالری موجود در یک کاسه ماست خوری آش، بدون کشک، نعناع داغ و پیاز داغ حدودا 175 کالری می باشد.

آش شله قلمکار

مقدار کالری موجود در یک کاسه ماست خوری آش 310 کیلو کالری می باشد.

آش شله قلمکار
 

 

 

[ چهار شنبه 12 آذر 1393 ] [ 8:17 ] [ شهرام مهدیزاده ] [ بازديد : 4134 ] [ نظرات () ]
پاییز گیلان

 

 

 جنگل دیلمان این جنگل از قدیمی‌ترین جنگل‌های ایران است که با گونه‌های گیاهی و جانوری نادر، یکی از منحصر به فردترین زیست‌بوم‌های ایران محسوب می‌شود.به دلیل این که در اغلب مواقع فضای این جنگل را اقیانوسی از ابر فراگرفته به این نام مشهور است و به باور بسیاری از گردشگران یکی از زیباترین چشم‌اندازهای طبیعت ایران محسوب می‌شود.
 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

[ چهار شنبه 12 آذر 1393 ] [ 8:15 ] [ شهرام مهدیزاده ] [ بازديد : 4558 ] [ نظرات () ]
شعر محلی

رجبالی پیر ابی تو
یه دونه می حرف گوش نودی
گوش بدی می حرفونه
اگه بد گونم ما فوش بدی
تی سجیل هفتاده
تی حرف خوش
فریـــــــــــــــــــاده
تی پسر غلام آقای
بی کــــــاره
تی دتر حاج خانمی
بیـــــماره
چره آواره ببی کل رجبالی چره بیچاره ببی کل رجبالی
بخدا یه دست بد در کاره او بوده تی زاکون بیچاره
تی دل با وعده ها تو خوش نکن
می نصیحت تعبیر فوش نکن
تا شنی دکان سر
تی طالبکار تا اینه
مثل گرگ از پشت سر فترکه تی یخه گینه
تا گونی پول ندانم گونه ا حرفون می کله نشنه
دونی رجبالی چره ؟ اونه نفس جای گرم جی هنه
بخدا یه دست بد در کاره اوبوده تی زاکون بیچاره
نیم جریب بیجار دانی همه نفره وانه
ماتور بیجارکاری نسیه بیجار نشنه
تا تکون خونی رجب پول آب و برق هنه
آب کی خونه ؟ برق کی دانه ؟
اسی خرمنکوب خانه
رجبالی
چه تی مانه ؟
تو فقیری کل رجب
تی کب تی داد تی فریاد کی ایشتونه ؟
بخدا یه دست بد در کاره او بوده تی زاکون بیچاره

[ چهار شنبه 12 آذر 1393 ] [ 8:13 ] [ شهرام مهدیزاده ] [ بازديد : 5247 ] [ نظرات () ]
میرزا امنم تی رایه شنیم

میرزا خودایه سوگند نوگذارنیم تی هدف فراموش بی

میرزا خودایه سوگند کی تی رایه شنیم

سوگند کی امی دامونونِ امی خونون امره اُو دنیم

سوگند کی امی گیله مردون ..........

 

 

میرزا به خدا سوگند که نخواهیم گذاشت هدفت فراموش شود

میرزا به خدا سوگند که به راه تو خواهیم آمد

سوگند که جنگل هایمان را با خونمان آبیاری کنیم

سوگند که ما گیله مردان .........

[ سه شنبه 11 آذر 1393 ] [ 11:10 ] [ دهیوپت(ع.ر) ] [ بازديد : 3859 ] [ نظرات () ]
یک شعر عاشقانه گیلکی


 

 

 

           چره تو پرجفایی

 

 

ایته چندروزه که پیدا نبوستی

 

 

نکونه از امی حرف خستا بوستی

 

 

خودم دیروز بیدیم ایوان گوشه

 

 

رقیبه   تا     بیدیی  مستابوستی

 

 

 

 

 

بیدیم خوری ننام چون باوفایی

 

 

می آشفته دیله تو سر پناهی

 

 

به هرسودوانم اسبه خیاله

 

 

بازم ایه تی ور از بی جیگایی

 

 

 

 

 

نشینی اسبه سر می پوشته سر ماه مانستان

 

 

فرانیم کوهو دشته روزوشب باده مانستان

 

 

واگردم فیندرم تی روی ماهه

 

 

ایم بیرون جه دنیایه خیال خواب مانستان

 

 

 

 

 

بیه تا که دواریم از ا سامان

 

 

تومی دست بگیر مرم تی دامان

 

 

بشیم از ادم و عالم دورابیم

بیه دی ناز نکن می شوخ چشمان

 

[ شنبه 8 آذر 1393 ] [ 11:30 ] [ شهرام مهدیزاده ] [ بازديد : 5125 ] [ نظرات () ]
مهر مادری یک کولوشکن

کــــولــــوشــــکن
ͼ●○○○●ʘ۝ʘ●○○○●ͽ
در زبان گیلکی کولوشکن به مُرغی گفته می شود که جوجه دار شده است و مُرغی که آماده جوجه دارشدن است را مُرغ "کوُلک" یا "کُورک" مینامند.

 

[ شنبه 8 آذر 1393 ] [ 11:29 ] [ شهرام مهدیزاده ] [ بازديد : 3748 ] [ نظرات () ]
نوعی پرچین که به زبان گیلکی لوله پرده

نوعی پرچین که به زبان گیلکی لوله پرده

 توضیح :در زمان گذشته گیلانیان از این لوله پرده به عنوان حصار خانه ها استفاده میکردن

 

[ شنبه 8 آذر 1393 ] [ 11:28 ] [ شهرام مهدیزاده ] [ بازديد : 3955 ] [ نظرات () ]
عجب خاطراتی!!!!

 

این چیست .......در زمان قدیم استفاده میشده

 

این دستگاه فرچند طبقه مخصوص گیلانی ها

وسیله ای که با آن دوغ درست میکنند . به زبان گیلکی نییه

اتو ذغالی قدیمی

 


 


 

 

[ شنبه 8 آذر 1393 ] [ 11:28 ] [ شهرام مهدیزاده ] [ بازديد : 4162 ] [ نظرات () ]
زمستان در راه است...

زمستان پارسال در لاهیجان

زمستون در راه ماهم چشم به راه زمستون و برف. پارسال که لاهیجان برف خوبی اومد نمی دونم امسال چی میشه. من و آرمان پارسال از برف لاهیجان کلی عکس گرفتیم که یه چنتاییشو قبلا گذاشته بودم. گفتم در آستانه ی زمستونیم یه سری دیگه از اون عکسا رو بذارم. اول از همه هم عکس آرمانو میذارم. نپرسید چرا عکس خودتو نمیذاری چون دوس ندارم ، راستش خوشم نمیاد.),ولی متسفانه بیشتر عکسا سنگین نمیشه گذاشت ولی هرچی تونستم براتون گذاشتم.

 

 

 

 

 

 مسجد تاریخی اکبریه با قدما هشت صد سال

ادامه مطلب

[ جمعه 8 آذر 1393 ] [ 12:3 ] [ دهیوپت(ع.ر) ] [ بازديد : 2775 ] [ نظرات () ]
گیل و دیلم در اشعار حماسی فارسی


از گیل و دیلم در شاهنامه و کتب حماسی و در ادبیات فارسی سخن فراوان رفته است. که ما در اینجا به چندی از آنها اشاره کرده و چند نکته تاریخی از آنها مینویسم که هدف از این نکته یابی ها یافتن چند نکته در ابزار ها و جامه های سپاهیان گیل و دیلمی است.


فردوسی بزرگ- شاهنامه:

همان گیل مردم چو شیر یله
ابا طوق زرین و مشکین کلـه

ز گیل و ز دیلم بیامــد ســـپاه
همی گرد لشگر برآمد به ماه

همــــــه مرزبان زریــن کمــــر
بلوچی و گیلی به زرین سپـر

سیاووش سپر خواست گیلی چـهار
دو جوشــــــن دگـــــر زآهـــــن آبــدار

بفرمـــــود روزبـــــــانــــان در
برفتند و با تیغ و گیلی سپر

سپر های گیلی به پیش اندرون
همی ازجگرشان بجوشید خون

سپاهی برآمد ز هر کشوری
ز گیلان و از دیلمان لشـگری

ازو هر بشیزه چو گیلی سپر
نه آهــن نه آتـــش بر او کارگر


اسدی طوسی:

سپر در سپر گیل مشکین کله
خروشـــان همه چون هژبر یله

چو شب شد گیل شد در گلیم سیاه
ورا زرد گیـــــلــی سپــر گشــــت ماه

همه برگشان پهن و زرنگارگون
ز گیلی سپــرها به پهنا فــزون


نظامی:

پس آنگه پای بر گیلی بیفشرد
ز راه گیلکان لشــــگر به در برد

چو رهوار گیلیم ازین پل گذشت
به گیلان ندارم سر بازگشــــــت


عَسجُدی:

چو دیلمان زره پوش شاه و تُرکانَش
به تیر و زوبین بر پیل ساخته خنگال
درست گویی شیران آهنین چرمنـد
همی جانند از پنجه آهنــین چنـگال


خاقانی:

خیل بنفشه رسید با کلـــه دیلــــمی
سوسن کان دید کرد آلت زوبین عیان


فخر الدین اسعد گرگانی:

ز قزویــن در زمین دیلمــــان شد
درفـــــش نام او بر آسمــان شد
زمین دیلمان جایی است محکم
بدو در لشگری از گیــل و دیلــم
بتازی شب از ایشـان ناوک انداز
زنـنـــــــد از دور مـــردم را به آواز


 



نکاتی که به آن میرسیم به جز جنگاوری گیل و دیلم از قرار زیراند:

1- سپر گیلی، سپر دیلمی - سپر زرین ، سپر زرد-سپر چهارگوش، سپر بزرگ و پهن، سپر زرنگار

2- مشکین کله ، کله دیلمی

3- زره های پولادین

4- طوق زرین

به ادامه ی نوشته بروید
 

ادامه مطلب

[ چهار شنبه 5 آذر 1393 ] [ 16:47 ] [ دهیوپت(ع.ر) ] [ بازديد : 4982 ] [ نظرات () ]
شعرهای محلی گیلکی

شعرهای محلی گیلکی  

گیلکی یکی از لهجه های شیرین وباستانی ایران یکی از شعب زبان پهلوی است که ساکنین بخشی از حاشیه دریای خزراز قدیم الایام بدان تکلم می نموداند.گویش مذبور به حد کفایت غنی و پایدار است که به جز واژه هایی که با مفاهیم امروزی را برساندنقصی در ان مشهود نیست.درشرق و غرب  منطقه  گیلان که حد فاصله شان سفید رود است تفاوتهایی در گویش مزبور به چشم می خوردتا جایی که ساکنان دو طرف سفید رود مقاصدشان رابه تنهایی درک می کنند.

در این حوزه جغرافیایی که اکنون گیلان نام دارد گذشته از لهجه شیرین گیلکی لهجه هاوزبان های دیگر نیز چون طالشی،گالشی وغیره تکلم میشود.شعر گیلکی یکی از اصیل ترین ولطیف ترین شعرهای فارسی است.اهنگ وریتم آن بسیار سلیس وروان ومغزدار وپرمعنی است وآهنگهای آنها اغلب اصیل ودلنشین وباصفا است.چند نمونه زیر گویای این حقایق است:

 

دوبیتی های محلی

 

پاچه دختر بامم تی بردنه ر

زروزیور بیهم تی گردنه ر

ایم شب بامم تی پهلو نشستنه ر

تی ماره سگ بوبو می گیفتنه ر

هوا گرمه می دلبردر بیجاره

خوره افتاب این دیل بیقراره

بوشو ابر بگو بارش بواره

که می یار طاقت گرمی نداره

ستاره اسمون دنباله داره

همه تقصیر اینه زن مار داره

خو دخترا بره محله داره

خودش سیره مرا گرسنه داره

بیا لاکو گل شادی بکاریم

بیشیم از کوه وصحراو دواریم

تو می عیش و امیدی من تی عاشق

بتا تا از چومانوارش بواریم

تی چشمون هم چونرگس نازدانه

تی نیگاه فتنه دانه رازدانه

توگونی ساغرچشمون مستت

شراب خالص شیرازدانه

مرا گو ،موتی امرا قاربوگودم

من آخرنودونم چیکاربوکودم

هینه دونم تی واستی من تی پره

چهارسال بی مواجب کاربوگودم

نه قاصد نه خبر بوماخدایا

نه می یارازسفربوماخدایا

بوبوم تنها وتنهاباغم ودرد

می دیل باغم بسربوما خدایا

تی دیل سنگ می دیل چون آردنرمه

تی جان سردمی جان چوشعله گرمه

تی دیل چون سنگ وآهن سفت وسخته

می پوست چون کرگدن یکپارچه چرمه

بهاربومامی دیل شیدا نوبوسته

می دیل ازغصه وغم وا نوبوسته

بقربان رخ زیبای اون شم

که مانندگلی پیدانوبوسته

تی رودخترچه گلبرگه بهاره

تی لب گلگون ترازخون اناره

تی قدسروه تی ابرو کمونه

تی چوم میخواره مانستن خماره

بوشویی لاکو جون تنها بوبوستم

تی واستی مجنون صحرابوبوستم

تی چومان رنگ دریای خزربو

تی خاطر عاشق دریا بوبوستم

شب مهتابی وچمخاله خوبه

شراب کهنه هفت ساله خوبه

لیلکی داربُن مست وغزل خوان

همه دیمون مثال لاله خونه

ببینم ماهی بیشیم دریا به دریا

ببینم آهوبشیم صحرابه صحرا

ببینم جفت کبوتربال بگردن

چراگیریم میان آسمون ها

بهاربوما می دیله غم بیگیفته

می دیما زردی عالم بیگیفته

خوبه امشوبشم درباغ وصحرا

گل برگانه سرشبنم بیگیفته

نانم می دیل چره غم داره امشو

هوامثل می چوم نه دارا امشو

خدایا می نگارو ده فارسان

که می آغوش اوناکم داره امشو

 

 "ترانه های جوانی"

 

چه دست به دام جوانیه

بهارزندگانیه

نشاط جاویدانه

بسوختمه بساختمه

می هسته ای بباختم

تی امره ازکوغم بگم

ایتادوتانی می غم

تادست زنی مراکفم

چه بسکه غم بخوردمه

همش ستم بخوردمه

که ره بگم تمامه بم

نبوسته پخته خامه بوم

بدام بسته رامه بوم

زبان گفتنا نارم

که شرح می غمه بدم

کتاب زندگی می شین

حکایت غمه هاچین

می خنده،خنده ای ندین

تنورآتش می دیل

که شعله سرکش می دیل

کیه که مهربان به به

می همره هم زبان به به

بسرمی سایبان به به

کلیداَ،زمانه جا

اَ،دشت بی کرانه جا

دلا،بدل کویه راَیَه

وفا نیافته رسوایه

چه دست غصه بی پایه

تَرا هاچین فدا نکن

فدای اَوفا نکن

وفا بعهد بده مرا

بیادداد بَده مرا

زمانه یادبده مرا

که هرکِه بینوا تره

محبت آشناترِه

 

 

جام وفا

 

آلوده اگردیل بگناه تره قربان

نشکن می دلا جام وفای تره قربان

خون خانه مستان صفای تره قربان

آئینه بی رنگ وریای تره قربان

دل اشکیننادیده گنای تره قربان

نشکن می دلا،جام وفای تره قربان

چنقدرتی واسی دیده،میانگاه وانخفتن

تاوقت خروس خوان شب مهتابی نخفتن

مژگان مَره،مروارید اشکانه سفتن

رسوای داره رازدلامردم گفتن

اَ،کارانکن خبط وخطای تره قربان

نشکن می دلا،جام وفای تره قربان

رنجیرتی موتا که ایسه طوق می گردن

آسان زتی دست جان بسلامت نشا بردن

من زنده بامیدتوام تادم مردن

دشمن توبدا،چاه بکنه غم نوا خوردن

چاه کن همیشه درته چاهِ ترهِ قربان

نشکن می دلا جام وفای تره قربان

می جان بی تِی،کوره حسرت نوابشتن

یا مثل کبوتربه می خانه نوا نشتن

یا که نشینی وانَکنی فکر ورشتن

ازدست خودتقدیرنتانه هیچکه جه ویشتن

هرجا بشی هن،آب وهوایِ ترهِ قربان

نشکن می دلا،جام وفای تره قربان

غم خوارمنی،غم خوری،آنهم غم دیگر

می حال توبهتر دانی ای خوشکله دلبر

جز خُبی وخُوش قولی نانی هیچ چیز بهتر

آن چیز که به دانی خوشبختی دختر

پاک دامنی وشرم حیایَ تره قربان

نشکن می دلا،جام وفای تره قربان

دوران جوانی امِه شین عین بهاره

آهوی بیابان مانه پا بفراره

تا چُم بزه ای،دنی که پیری بیاره

دایم بخدا غصه مره مونس یاره

یاری چه خویاره جدای تره قربان

نشکن می دلا جام وفای تره قربان

 

[ سه شنبه 4 آذر 1393 ] [ 21:4 ] [ شهرام مهدیزاده ] [ بازديد : 6633 ] [ نظرات () ]
سفره گیلان

 

سلام به دلیل تقاضای زیاد دوستان درباره غذاهای شمالی باز گلچینی ازاین سفره را دراین پست قرار دادم امیدوارم هم درست کنید .وهم لذت ببرید.
فسنجان ترش

مواد لازم

1_ مرغابى, اردک یا مرغ درشت _ 1 عدد
2_ مغزگردو _ 750 گرم

3_ رب انار ترش _ 3 قاشق غذاخورى

4_ نمک و فلفل و در صورت تمایل کمى گلپر _ به اندازه کافى

طرز تهیه

مغز گردو را خوب سائیده و نرم مىکنیم و بعد آنرا با سه یا چهار لیوان آب مخلوط کرده و ترشى را اضافه نموده در حرارت ملایم مىگذاریم دو یا سه ساعت آهسته بجوشد و گاهى هم مىزنیم که ته نگیرد تا به روغن بیفتد و بوى خامى گردو ازبین برود. سپس مرغ را درسته یا به چهار قطعه تقسیم کرده و همراه نمک و فلفل به آن اضافه مىکنیم و مىگذاریم تا مرغ کاملا بپزد و آب فسنجان کم شده و خورش جا بیفتد. در گیلان معمولا فسنجان را را با مرغابى یا اردک تهیه مىکنند, در آن صورت مرغابى را تمیز نموده کرک و پر آنرا روى شعله آتش کزداده, پاک مىکنیم, گردو و مرغابى را با هم بار مىکنیم. وقتى مرغابى کمى پخته شد رب انار را مىپزیم. گیلانى ها فسنجان را همیشه ترش مىپسندند. اما در صورتیکه بخواهیم فسنجان را شیرین کنیم دو قاشق شکر در آخر کار به آن اضافه مىنمائیم. همچنین در صورت تمایل دو یا سه عدد بادنجان را پوست کنده, سرخ کرده, وقتى که فسنجان کاملا جا افتاد به آن اضافه مىکنیم و بعداز یک جوش برمىداریم

 

یعنی عاشق این غذا ها هستم

 


طرز تهیه کباب ترش

مواد لازم :


۱/۲ فنجان مغز گردوی چرخ کرده

۱/۲ فنجان جعفری ساییده ویا ریز ساطوری شده

۱ کیلو گوشت کبابی

۱ فنجان پیاز رنده شده

۱ فنجان آب انار ترش

نمک و فلفل به مقدار کافی


طرز تهیه :


گوشت را به قطعات کبابی خرد کنید.سپس در ظرف گودی بقیه مواد ذکر شده در بالا را با هم مخلوط کنید. گوشت را برای یک شبانه روز در این مخلوط بخوابانید. سپس به سیخ کشیده و کباب کنید.


ای من گشنم شد

ای چه لذتی داره سر این سفره



یه کم سلیقه از خودتون در وکنید


تی ناز مره بکوشت


طرز تهیه ترش تره:

 

مواد لازم :

 سبزی (جعفری، گشنیز، اسفناج، تره، چغندر)
 ▪ برنج
 ▪ سیرخام
 ▪ ترشی (آب نارنج یا آب انار)
 ▪ آلوچه سبز
 ▪ تخم مرغ
 ▪ ادویه

طرز تهیه :
 ابتدا سبزیها را با ساطور، ریز خرد می کنند. سپس به اندازه یک لیوان آب و نصف لیوان برنج (برای یک کیلو سبزی خرد شده) که قبلاً خیسانده‌اند، در قابلمه می‌ریزند تا سبزی و برنج کاملاً پخته شود . سپس سیر را خرد کرده ،با زردچوبه و روغن سرخ می‌کنند و به مواد داخل قابلمه اضافه می‌کنند.سر آخر، در ترشی مورد علاقه، مقداری آرد برنج (گندم) حل کرده و به تدریج به خورشت اضافه می‌کنند. این کار باعث لعابدار شدن خورشت می‌شود. در پایان نیز تخم‌مرغها را اضافه نموده،


غذاهای شمالی خوشمزه ترین غذاهای دنیا هستند .

اناربیج:

مواد لازم: مغز گردوی سائیده شده 350 g سبزی : تره جعفری گشنیز نعناع (یک دسته کوچک) خالواش وچوچاق (اگه نداشتید می تونید بجای اونا یه مقدار کم پونه خشک شده اضافه کنید) جمعا 1 kg گوشت چرخ کرده 500 g پیاز متوسط 1 بته رب انار ترش یا اب انار یا اب غوره به حدی که خورش ترش شود نمک وفلفل به اندازه لازم



مغز گردو را مثل گردوی خورش فسنجان می ساییم تا نرم شود سبزیها را شسته و می گذاریم تا ابش برود و بعدا ساطوری ریز خرد مکنیم و 3 قاشق از سبزی را برداشته و بقیه رو سرخ میکنیم . مغز گردو رو مثل فسنجون با رب انار یا اب انار بار می زاریم تا پخته بشه وقتی به روغن افتاد سبزی سرخ کرده رو اضافه میکنیم و بعد پیاز رو روی گوشت رنده کرده زرد چوبه و نمک میزنیم و 3قاشق سبزی رو اضافه می کنیم و خوب ورز مدیم . بعد از مخلوط گوشت کوفته هائی کوچکتر از گردو درست میکنیم و وقتی خورش با سبزی کمی جا افتاد ودر حالت جوش کوفته ها رو اضافه می کنیم و ترشی رو اضافه کرده (شمالی ها ترش می خورن می تونید بر حسب ذائقه ترش کنید) نمک وفلفل می زنیم شعله رو کم می کنیم و می زاریم خورش جا بیفته .

 انار بیچ رو گیلانی ها با کته و ماهی شور یا ماهی دودی و ترب سفید میل می کنند .


شیمی جان قوربان

نوش جان

 

برچسب ها: سفره ی گیلانی ,
[ سه شنبه 4 آذر 1393 ] [ 21:0 ] [ شهرام مهدیزاده ] [ بازديد : 5180 ] [ نظرات () ]
اطلاعیه (جیگه نویسنگون شی)-نویسندگان وبلاگ بخوانند

این اطلاعیه برای نویسندگان سایت است ، نویسندگان سایت حتما بخوانند.

 

ادامه مطلب مورد نظر رمز دارد.
لطفا رمز عبور مربوط به مطلب را وارد کرده ، دکمه تایید را کلیک کنید.
نویسنگان وب این اطلاعیه را بخوانند.

ادامه مطلب

[ دو شنبه 3 آذر 1393 ] [ 8:58 ] [ دهیوپت(ع.ر) ] [ بازديد : 3515 ] [ نظرات () ]
گیلون دیبارˇه زمت مین

 

گیلان دوران قبل تارِئخ مِئن  (گیلون دِیبارِˇه زَمَتِ مِئن)                                     

 

سنگ دوره                                             

تا قبل باستان شناسان کاووشان علمی گیلان خاک مئن ، دانستن گیلان تاریخ جا محدودا بوستی به نیویشتان یونانن ، ایرانن و عربان . که او نیویشتان مئن پیشینیه ا سرزمین محدودا بوستی به دوهیزار تا دو هیزارو پونصد سال پیش . اما ا صد سال مئن ، ایران باستان شناسان و هتویی خارجی باستانشناسان گیلان موختلف جیگانه واکاوی بوگودده و کلی آثار با ارزش و شیگفت انگیز جی گیلان ساکنان اولیه پیدا گودده. ا آثار به عونوان ایته مدرک قوی و موعتبر و موستند ، پیشینیه تارئخیه ا سرزمینا خیلی دورتر جی او چیزی که فکر گودیدی نیشان دهه . جی همیه اشان که بوگذریم ا اسناد نیشان دهه که گیلان خیلی قبل تر جی ورود آریایین دارای ایته تمدن و فرهنگی درخشان بو.

تارئخ دانان ، دوران قبل تاریخا بر اساس انسان فعالیتان چاگودن ازارا واسی ، به دو تا دوریه عصر سنگ و عصر فلز تقسیما کونیدی.

باستان شناسان اگر چی درباریه زندگیه آدمان گیلان سرزمین مئن قبل تاریخ شکی نداریدی ولی درباریه اون که اوشان چطوری وارد ا سرزمین ببوستیدی ، و اوشان نحویه زندگی چطوری بو جای سئوالان و پورسشان زیادی نهه.

باستان شناسان خوشان کاووشانه مئن به آثار کمی جی سنگ دوره بر بخوردیدی ویشتر لوازم پیدا ببوسته گیلان سرزمین مئن مربوط به ، به فلز دوران ( ویشتر از آهن دوران) . با همیه ا اوضاع و احوال بر اثر آثار و چیزهایی که وجود داره جا پای حضور اینسان گیلان مئنا شا جی سنگ دوران دونبالا گودن.

باستان شناسان اعتقاد داریدی عصر سنگ مئن ، دریای کاسپین نواحی جنوبی مئن ، حیوانانی چون : گاب ، گوسفند ، بز ،خوک ، آهو ، غزال ، خر وحشی ، شاق شاقی و صدف شکار بستدی بعدنان جی 1000 سال قبل علاوه بر ا حیوانان ماهیان و پرندان هم به غذای اینسان ایضافا بوستده.

جی بین باستان شناسان ایرانی - ژاپونی کشفیان شا به کشفی که دو تا محوطه مئن مربوط به 10 تا 16 هیزار سال قبل میلاد ناحیه آمارلو مئن (روستای خل وشت و اسکابن) یاد گودن.

فلز دوره                                                   

با گوذشت هیزاران سال جی سکونت ایسان سرزمین گیلان مئن ، کم کم مردمان ا ناحیه وارد عصر فلز ببوستده . آثار و شواهد زیادی از انسانهای دوران عصر فلز گیلان مئن پیدا ببوسته . ا آثار بیشتر موتعلق به آهین دوره ایسئده . ایتفاقا هه دوریه که نیشان دهه گیلانن قبل ورود آریاین به ایران فلات ، دارای فرهنگ و تمدن بالایی بون .

باستانشناسان خوشانه کاووشانه دورون ، گیلان مناطق موختلف مئن مثل : تالش ، رودبار و دیلمان مئن چیزان فراوانی مانند سفالی ظرفان انواع ظرفان سنگی و مفرغی انواع و اقسام سلاحان مانند کارد ، خنجر ، گرز و پیکان و کلی وسایل خانه و حتی سوزن کشف بوگودده. که بعضیشان ماله 2000 سال قبل میلاد ایسئده.

گیلان باستان دوران مئن

مادان دوران

هیزاریه دوم قبل میلاد ،قومان و قبیلانی که نواحی جنوبیه دریای کاسپین مئن زندگی گودیدی ، با موهاجرت و تهاجم آریایی قومان مواجه ببوستده ا قومان که ایران فلات نواحیه شومالی مئن زندگی گودیدی به خاطر تغییر گودن آب و هوا و زیادا بون سرما ، و زیادا بوستن جمعیت و پیدا گودن چراگان تازه ، به طرف اطراف دریای کاسپین سرازیرا بوستده موهاجرت آریائیان به طرف گیلان و مازندران جی اوایل هیزاریه دوم قبل میلاد ، جی راه ورارود (ماوراالنهر)و قفقاز صورت بیگیته .ا موهاجرتان که با تهاجم همراه بو باعث تحولات و تغییراتی در زندگیه مردوم ا منطقه ببوسته. قاطی بستن نژادان و روی کار امون پادشاهان و حاکمان آریایی نژاد از موهمترین پیامدان ا موهاجرت بو. ایته از موضوعات موهمی که باید به اون دقت گودن ان بو که قومانی که ساحل جنوبیه دریای کاسپین مئن زندگی گودیدی خوشانه استقلاله حفظا گودده و از اطاعت فرمان آریایی نژادان سر باز زئید. ماد قومان نخستین گروه آریایی بود که بتانستده باختر ایران مئن حکومت تشکیل بدد(701-550 پ.م) جی ا تارئخ به بعد آسیا و اونه مناطق موختلف حتی گیلان تارئخ سر گوذشت تازه ای پیدا گود . بر اساس بینیویشتان تاریخ نویسان(گزنفون ، دیودور سیسیلی و کتزیاس) مادان و قومان ساکن گیلان مئن همیشه دشمنی و جنگ بو و مادان هیچ وقت نتانستده ا قومانه زیر فرمان خودشان ببرد مادان هیچ وقت موفق نبوستده گیلان سرزمینا به خوشان قلمرو ایضافا کوند. کتاب تاریخ ایران کمبریج مئن بینیویشته نها : او بخش جی ماد سرزمین که دریای کاسپین حاشیه مئن نها ایته ناحیه قوی و موتمایز جی ایران خاکا تشکیل دهه که به ایستقلال سیاسی گرایش دیشتیدی. در زماته آرته یس ایته از مادان پادشاهان جنگ سختی بین مادان و کادوسی در گیره. مادان ا جنگ مئن شکست خورده و اوشان سرزمین تازماتی که به دست کوروش دکفه همیشه مورد تاخت و تاز کادوسیان قرار گیفتی. جی موهمترین موارد ماد دوران گیلان مئن موهاجرت قومان سکایی بو به گیلان.

 


هخامنشیان دوران

 


جی ا دوران منابع تاریخی مئن ویشتر درباریه گیلان قومان صحبت به میان بومو. ایته جی دلایل موهمه ا کار ان بو که
گیلان ساکنان در به قودرت رسیدن و تشکیل هخامنشیان شاهنشاهی دست دیشتیدی و این که قومان آمارد و کادوس ا دوران گیلان سرزمین مئن قودرت زیادی بهم بزه بون.اولین حضور ساکنان گیلان هخامنشیان تارئخ سیاسی مئن ، واگرده به زمات براندازی ماد دولت.زماتی که کوروش جی طرف ماد دولت برای مذاگره بوشوبو گیلان مئن جز طرف اوشان تحریک ببو ماد دولتا سرنگونه کونه.

تاریخ نویسان باور داریدی که کوروش جی کادوس سرزمین نقشیه حمله به هگمتانه کشه و با یاری کادوس و آمارد قوم که از دوشمنان ماد بون به اویه حمله کونه. بعد از نابودی ماد کادوسان و آماردان هتویی موتحد کوروش مانیدی.

 

 

ادامه مطلب

[ دو شنبه 3 آذر 1393 ] [ 8:45 ] [ دهیوپت(ع.ر) ] [ بازديد : 4359 ] [ نظرات () ]
گیلان در گذر تاریخ

 

 

گیلان در گذر تاریخ
(استان گيلان و چشم انداز آن در عصر تاريخ)

  گيلان در زمان های دور شامل وسعتي از كنار اردبيل و خلخال در مغرب تا كلاردشت در مشرق بود كه خاك آن از سوي شمال به دريا و از جنوب به شهر قزوين مي رسيد و اين وسعت گاه گاه به سبب عوامل سياسی و يا اجتماعی كم و يا زياد مي شد .

        در قرن های اوليه ي پيش از ميلاد ، اين خطه مسكن اقوام مختلف از جمله كادوسی ها و كاس ها بود. طبق نوشته اوستا ، آريايی ها در مسير مهاجرت خود ، به تعبيري (( ورن )) و ((مازن)) يعني گيلان و مازندران را نيز به متصرفات خود اضافه نمودند و با ادغام نژادي با مردم اين سرزمين ، موجب پيدايش تيره هاي مختلفي از جمله گيل و ديلم دركناره هاي دريای خزر نشد كه گيل ها دركنار دريا و ديلم ها دركوهستان زندگي مي كردند .

 

        هيچيك از ساكنان منطقه ، نه كاس ها ، نه آريايي ها ، نه كادوسي ها و نه آماردها كه درعمارلو و حاشيه ي سفيدرود زندگي مي كردند و جنگجوترين طايفه غير آريايي بودند ، هرگز به اطاعت سلسله ي پادشاهان پيش يا بعد از ميلاد در نيامدند ، به طوري كه درهيچكدام از كتيبه های رسمي پادشاهان ايران ، شرحي كه دليل تابعيت آنان باشد ، ديده نمي شود . طبق نوشته ي نولاكه ، نه كادوسيان از هخامنشيان اطاعت مي نمودند و نه در دوره هاي بعد مردم ناآرام ديلم كه در سواحل غربي جنوب درياي خزر مي زيستند خود را مطيع ساسانيان نمودند.

گيل ها دراوايل سده ششم پيش از ميلاد نيز به استقلال زندگي مي كردند . آنها طبق تقاضاي كوروش هنگام محاصره ي بابل ... (ادامه مطلب)

 

.

.

 

 

 

 

ادامه مطلب

[ شنبه 1 آذر 1393 ] [ 12:57 ] [ آرمان ] [ بازديد : 4234 ] [ نظرات () ]
خلوه نان

طرزتهیه نان محلی که به نام  خلوه نان معروف است را برای شما توضیح میدهم . (‌خلوه به زبان ما هست و همان سبزی شنبلیله می باشد که دانه های شنبلیله بعد از سابیده شدن جهت خوشمزه و خوش بو کردن این نان استفاده می شود )‌  

 

 برای پختن این نان احتیاجی به تنور نیست و همین طور که در عکس هم مشاهده می کنید از دو تا بلوک و هیزم جهت آتش و وسیله ای که از خاک رس درست شده است و با نام طوه می شناسیم، استفاده می شود ( لازم به ذکر است که از اجاق گاز و پیکنیک هم برای تنورش می توان استفاده کرد و  طوه یا توه همان تابه هست که به زبان ما به این صورت گفته میشود )  

 

 

 

مواد لازم برای این نان :  

- کدو - آرد گندم - آرد برنج - شکر - آب  

  

 طرز تهیه نان :  

کدو حلوایی را بعد از پوست کندن با شکر می پزیم . بعد از این کار کدوی پخته شده را خوب له می کنیم و همچین کمی آب و آرد گندم به اندازه دو پیمانه و آرد برنج به اندازه یک پیمانه و پودر خلوه به آن اضافه می کنیم و خوب هم می زنیم تا در هم رفته و جا بیفتد . خمیر به دست آمده را ورز می دهیم مانند تمام خمیرهایی که برای نانها و کیکها استفاده می شود . آنگاه خمیری با رنگ زرد که بخاطر کدو می باشد به دست می آید .  

 

خمیر را به چانه های کوچک در آورده و با دست به صورت دایره ای در می آوریم و آنگاه با وردنه آن را خوب گرد و نازک می کنیم . اندازه این نان به قطر حدود ۲۰ سانتیمتر می باشد . (‌وردنه وسیله ای چوبی که مخصوص نازک کردن خمیر نان با اندازه های متفاوت است که قبلا جهت نانواییها هم استفاده می شد ولی در حال حاضر به خاطر پیشرفت دستگا هها دیگر استفاده نمی شود . )‌ 

  

 

  

  

همزمان با آماده کردن خمیر تا نان فردی دیگر هم در کنار تنور به آماده کردن آتش و گرم کردن طوه مشغول می باشد . نان را بر روی طوه گذاشته و بعد از چند دقیقه آن را برای اینکه طرف دیگرش هم پخته شود بر می گردانیم در مرحله آخر آن را روبروی آتش مستقیم نگه می داریم . با این عمل نان به صورت بادکنکی از داخل باد می شود و کمی هم برشته تر .  

 

  

  

   

خلوه نان شیرین هست و هیچ احتیاجی به هم خوری با مواد غذایی دیگر ندارد . 

 من اگر بدانم که یکی از همسایه ها در منزل در حال پختن این نان هست حتما برای گرفتنش به خانه شان می روم . 

 چون بسیار خوشمزه است و نمی شود از آن گذشت .  

 

 

[ شنبه 1 آذر 1393 ] [ 8:56 ] [ شهرام مهدیزاده ] [ بازديد : 4382 ] [ نظرات () ]
عکس های دیدنی روستا

 

یکی از زیباییهای روستای من دیدن حیوانات اهلی و غیر اهلی در همه خانه ها ست  

این عکسها را خودم گرفتم و امیدوارم خوشتان بیاید   

 

 

 

 

 

  

 

 

 

 

  

 

 

 

 

[ شنبه 1 آذر 1393 ] [ 8:55 ] [ شهرام مهدیزاده ] [ بازديد : 3734 ] [ نظرات () ]
نمکار

 

عکسی که مشاهده می کنید مربوط به وسیله ایست که الان جای خود را به سبزی خردکن،آسیاب و . . . داده است .

در زمانهای نه چندان دور مادران ما سبزی را اول با چاقو خورد کرده سپس آن را در نمکار ریخته و با سنگی که میبینید میسابیدند . کاری که با مچ دست صورت می پذیرفت و بسیار دشوار بود .  


سبزی و گردو و . . . به این وسیله خرد (سابیده ) و برای فسنجان و دلال و . . .  استفاده میشد .

اما امروزه کمتر کسی از این وسیله استفاده می کند و نمکار بیشتر برای خالی دشکنه استفاده می شود .

 

روش :  خالی ( گوجه سبز )  را در نمکار میریزیم با سنگ آنها را شکسته و نمک و دلال میزنیم .   

  

 

[ شنبه 1 آذر 1393 ] [ 8:54 ] [ شهرام مهدیزاده ] [ بازديد : 5461 ] [ نظرات () ]
پرنده قوی فریادکش سیبری Whooper Swan با نام علمی Cygnus Cygnus

اندازه قوی فریادکش 150 سانتی‌متر است؛ منقار سیاه با قاعده زرد لیمویی ، این پرنده را از قوی گنگ متمایز می سازد که منقاری نارنجی با قاعده برآمده و سیاه دارد . همچنین با گرد راست و صدای شیپور مانند نیز مشخص می شود.

 

شبیه قوی کوچک است و فرق آن با قوی کوچک عبارت است از اندازه خیلی بزرگتر ، سر دراز که از نیم رخ تخت بنظر می آید ، زردی بیشتر قاعده منقار که شکل مثلث و راس آن به سمت جلو می باشد ، و صدای مخصوص .
پرنده نابالغ قهوه ای کمرنگ مایل به خاکستری و روی هم رفته ، خاکستری رنگ‌تر از نابالغ قوی گنگ است . منقار صورتی کمرنگ با نوک تیره دارد.
رفتار و پرواز این پرنده ، شبیه قوی گنگ است با این تفاوت که راحتر راه می رود ، شاهپرهای ثانوی بال را بلند نمی کند و هنگام پرواز بالهایش صدای خاصی ندارد . معمولا به صورت گله های پرسرو صدا دیده می شوند پرواز دسته جمعی آنها بصورت خطوط مورب و نامنظم و یا به شکل " ^ " است.
صدای قوی فریادکش شبیه قوی کوچک است، اما قوی تر و کشیده تر و آهنگین به صورت "ها-ها-ها، Ha-Ha-Ha"  یا "کو-کو-کو، co-co-co" و معمولا سه سیلابی است.

معمولا در سواحل دریا ، ماندآبهای ساحلی ، دریاچه‌ها و رودخانه‌های بزرگ به سر می برد.

قوی فریاد کش از جمله پرندگانی است که زمستان ها در سواحل دریای خزر ، نسبتا فراوان است (مهاجر زمستانی) و نیز بصورت سرگردان در فارس و سیستان دیده شده است .

با توجه به شکار بی رویه این پرنده، ضروری است که بطور جدی از برنامه ای برای حفاظت آن در نظر گرفته شود، متاسفانه برنامه خاصی در حال حاضر برای حفاظت قوی فریادکش وجود ندارد.

 

[ شنبه 1 آذر 1393 ] [ 8:53 ] [ شهرام مهدیزاده ] [ بازديد : 3887 ] [ نظرات () ]
آخرين مطالب
خط گیلکی (1395/08/06 )
gilaki music (1394/12/01 )
بیه لاکو... (1394/11/26 )
خط گیلکی (1394/11/22 )